Jak przekonać dziecko do dentysty?

Jak przekonać dziecko do dentysty? Ta misja tylko z pozoru wydaje się niewykonalna – jeśli dobierzesz odpowiednią strategię zarówno pierwsza, jak i kolejne wizyty malucha u stomatologa przestaną być problemem. Co zrobić, jeśli lęk przed dentystą już się u dziecka wykształcił? Na to też są skuteczne, przyjazne naszym pociechom sposoby, o których warto wiedzieć!

Dziecko boi się dentysty – jak uniknąć takiego scenariusza?

Kluczowa rada: do stomatologa dobrze udać się z maluchem zanim w ogóle ząbki zaczną boleć. Leczenie, zastosowane już podczas pierwszej wizyty może wywołać u dziecka trwałą niechęć, a często wręcz paraliżujący strach przed dentystą (dentofobia). Jak przekonać dziecko do dentysty w skuteczny sposób? Przede wszystkim jak najwcześniej rozpocząć wizyty adaptacyjne. Pierwszą z nich zaleca się odbyć z maluszkiem wtedy, kiedy pojawi się pierwszy, mleczny ząbek. Podczas takich odwiedzin u stomatologa, dziecko przede wszystkim ma się z nim oswoić, oraz poznać zapach i wygląd sprzętu stomatologicznego. Dentysta zajrzy do małej buzi tylko na momencik, aby ocenić stan pierwszego/pierwszych mleczaków.

Jeśli dziecko boi się dentysty i jest niespokojne, podczas takiej wizyty adaptacyjnej, lekarz może nie zaglądać do buzi wcale, a jedynie zaprzyjaźnić malucha z nową sytuacją. W trakcie pierwszych odwiedzin u stomatologa, poinstruuje on rodziców, jak prawidłowo dbać o higienę jamy ustnej dziecka, oraz udzieli podstawowych wskazówek odnośnie diety przyjaznej dla małych ząbków.

Jak przekonać dziecko do dentysty? Od początku buduj pozytywne skojarzenia! 

W oswajaniu malucha ze stomatologiem absolutnie najważniejsze jest jego nastawienie do wizyty. Dziecko buduje je w sobie na bazie doświadczeń i historii wyniesionych z domu – od  rodziców i najbliższej rodziny. Nie opowiadaj maluchowi o swoich lękach związanych z dentystą. Poproś najbliższych, aby unikali przy dziecku opowieści typu: ,,Za moich czasów to był prawdziwy dentysta-sadysta i zero znieczulenia. Sam ból, nie to co teraz!” lub ,,Nie ma się czego bać – zachowuj się ładnie, a nie będzie bólu”. Mimo (zapewne) najlepszych intencji, takie opowieści sprawiają, że dziecko boi się dentysty i tego, co może się dziać w gabinecie.

Staramy się także nie straszyć malucha: ,,Jak nie wyczyścisz ząbków, pójdziemy do stomatologa!”. Dentysta to wszak nie zło wcielone i ,,zębowa policja”, ale lekarz specjalista, który dba o zdrowe i piękne uśmiechy dzieci i dorosłych. Warto od samego początku uświadamiać dziecko, że wszyscy, którzy chcą być zdrowi i uśmiechnięci, chodzą do dentysty regularnie. Rodzice i dziadkowie również.

Oswajanie dziecka z dentystą poprzez zabawę

Oswojone i przyjazne jest to, co znane. Dlatego przed każdą wizytą u dentysty rozmawiaj z dzieckiem i przypominaj o tym, czym stomatolog się zajmuje. Możecie również pobawić się z malcem w dentystę i sprawdzić stan ząbków wszystkich misiów w domu. Postaraj się dostosować język wypowiedzi do możliwości poznawczych dziecka: dentysta ogląda ząbki używając magicznego lusterka, w którym trudno ułożyć sobie fryzurę. Później ssak, niczym mały słoń odciąga nadmiar śliny, a magiczną różdżką lekarz dotknie i sprawdzi, czy w ząbkach nie ma nieproszonych gości.

Jak przekonać dziecko do dentysty? Na kilka dni przed wizytą możecie z maluchem poczytać książeczki i obejrzeć bajki o tym, jak dzieci odwiedzają dentystę. Pamiętaj – nie obiecuj dziecku, że stomatolog tylko zajrzy do buzi i nie będzie wykonywał żadnych zabiegów. Jeśli bowiem trzeba będzie zastosować leczenie lub czynności profilaktyczne np. lakowanie, dziecko może poczuć się oszukane, tracąc zaufanie zarówno do dentysty, jak i do Ciebie.

Dziecko histeryzuje u dentysty? Zmiana gabinetu może pomóc!

Warto poświęcić chwilę na znalezienie dla swojej pociechy odpowiedniego specjalisty. Możesz zapisać malca do stomatologa, do którego chodzicie całą rodziną i do którego masz pełne zaufanie. Jeśli jednak chcesz, aby wizyty u dentysty były dla dziecka wyjątkowo miłe lub Twój maluch, mimo starań, histeryzuje u tradycyjnego stomatologa, poszukaj gabinetu specjalisty stomatologii dziecięcej – pedodonty. Jego gabinet jest zwykle w pełni przygotowany na wizyty małych pacjentów. Często ma kolorowe ściany, fartuchy medyczne personelu ozdobione postaciami z bajek czy fotele dentystyczne w kształcie smoka.

Jeśli dziecko histeryzuje u dentysty i zdążyło wyrobić sobie negatywne skojarzenia, zmiana gabinetu na wyjątkowo pro-dziecięcy, może bardzo pomóc. Na dzieci bardzo uspokajająco działa także zapewnienie, że lekarz z wyprzedzeniem pokaże i poinformuje o wszystkim, co zmierza w małej buzi wykonać. Warto porozmawiać o tym z dentystą przed wizytą.

Jak przekonać dziecko do dentysty? Po każdej udanej wizycie, dobrze zastosować u malca wzmocnienie pozytywne, w postaci małej nagrody. W niektórych gabinetach dziecko otrzyma naklejkę dzielnego pacjenta, dyplom lub drobiazg np. kolorowankę. Można również umówić się z maluchem na małą przyjemność po wizycie – wspólne wyjście do kina, a może do ZOO? W ramach profilaktyki próchnicy postaraj się unikać nagród w formie łakoci.

Dziecko histeryzuje u dentysty – jak mu pomóc?

Jeśli dziecko histeryzuje u dentysty, wskazaniami do premedykacji są m.in.: zaburzenia ze spektrum autyzmu, nadpobudliwość psychoruchowa (ADHD), niepełnosprawność intelektualna czy epilepsja. Podawany środek jest z wyprzedzeniem konsultowany pod kątem wskazań i przeciwwskazań, a także ewentualnego uczulenia małego pacjenta na niektóre substancje farmakologiczne. Premedykacji nie zaleca się stosować u zdrowych dzieci, bez wyraźnych wskazań lekarskich. W takich przypadkach stawiamy przede wszystkim na zniwelowanie lęku przez edukację i zmianę nastawienia maluszka (aspekt psychologiczny). O zastosowaniu uspokojenia farmakologicznego decyduje lekarz stomatolog.

Jaką premedykację może zaproponować specjalista, jeśli dziecko boi się dentysty? Jest to m.in. hydroksyzyna (łagodny środek uspokajający, który można stosować po ukończeniu 1 roku życia), Medizolam z ketaminą, czy gaz rozweselający (podtlenek azotu) zwany inaczej ,,głupim Jasiem”.

Dziecko boi się dentysty: metody łagodzenia bólu związanego z leczeniem zębów

Jeśli dziecko dobrze współpracuje ze stomatologiem, jednak odczuwa lęk przed bólem związanym z leczeniem ząbków, warto wiedzieć o skutecznych metodach znieczulenia miejscowego:

Zastosowanie żelu/maści z lignokainą przed podaniem znieczulenia miejscowego

Dentysta smaruje nim dziąsło, dzięki czemu mały pacjent nie poczuje momentu wkłucia igły z właściwym środkiem znieczulającym.

Znieczulenie komputerowe

The Wand oraz QuickSleeper. To niezwykle nowoczesne metody znieczulenia miejscowego, które stosuje się podczas konieczności leczenia stomatologicznego dzieci oraz dorosłych. Jeśli dziecko boi się dentysty i bólu związanego z leczeniem zębów, warto wypróbować taką metodę komputerowego znieczulania. Sam aplikator, przez który podaje się lek, w niczym nie przypomina klasycznej strzykawki. Moment wkłucia i wprowadzenia znieczulenia są dla malucha niewyczuwalne. Nie wszystkie gabinety stomatologiczne dysponują tego typu formą znieczulania – warto zapytać o nie przed wizytą w danym gabinecie.

Znieczulenie ogólne

Lekarz stomatolog może zaproponować również znieczulenie ogólne, czyli leczenie zębów pod narkozą. Nie jest to rutynowe postępowanie w stomatologii dziecięcej. Z uwagi na to, że jest obciążające dla organizmu maluszka, stosuje się je wyłącznie w uzasadnionych przypadkach np. przy konieczności leczenia rozległej próchnicy (obejmującej sporo ząbków np.10), czy potrzebie wyrwania większej ilości zębów. Decyzję o znieczuleniu ogólnym podejmuje lekarz stomatolog z wyprzedzeniem, uwzględniając stan zdrowia małego pacjenta.

Przed zastosowaniem którejkolwiek z wyżej opisanych metod łagodzenia bólu, warto dokładnie wypytać stomatologa o wszelkie wskazania, przeciwwskazania oraz o to, czego można spodziewać się po zastosowaniu konkretnego środka. Można wybrać się do gabinetu bez dziecka, aby na spokojnie i z wyprzedzeniem, wspólnie ze specjalistą wybrać metodę najlepszą dla swojej pociechy.

Jeśli dziecko histeryzuje u dentysty nieustannie, warto skorzystać z pomocy psychologa

Czasem, mimo naszych największych starań dziecko boi się dentysty panicznie, wykazując cechy dentofobii (utrwalony lęk przed stomatologiem). Profilaktyka i leczenie zębów są bardzo ważne dla ogólnego stanu zdrowia. Jeśli paniczny strach, wciąż uniemożliwia wizyty malucha u dentysty, warto rozważyć odwiedziny u psychologa dziecięcego. Czasami już jedna-dwie wizyty u tego specjalisty, pomogą dziecku lepiej radzić sobie ze swoimi lękami, a rodzicom pokażą różne możliwości pracy nad nimi.

Autorka: Alicja Zawiślak – dr n. med., specjalista ortodonta, p.o. kierownika Zakładu Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji, Instytut Matki i Dziecka