Jak prawidłowo mierzyć cukier w ciąży? Zasady pomiaru cukru glukometrem

19 lipca 2022
Reklama

Ciąża to dla każdej kobiety czas wyjątkowy, w którym trzeba zadbać o siebie i dziecko w sposób szczególny. Marzeniem większości kobiet jest urodzenie zdrowego dziecka i sprawienie, aby całe późniejsze jego życie również przebiegało w zdrowiu i szczęściu. U ciężarnych z rozpoznaną cukrzycą ciążową lub u kobiet z cukrzycą przedciążową, lęk o zdrowie swojego przyszłego dziecka jest dużo większy. To w dużej mierze od nich zależy, czy ciąża będzie bezpieczna i dziecko urodzi się zdrowe, bez problemów które mogłyby wynikać chociażby ze źle kontrolowanej cukrzycy. 

Cukier w ciąży

Cukrzyca dla kobiet, ze świeżo rozpoznaną cukrzycą ciążową, jest wielką niewiadomą. Odczuwają one lęk i niepewność przed nieznanym. Często najzwyczajniej w świecie nie wierzą, że ich dotyczy. Zdarza się też tak, że nie dowierzają uzyskanym wynikom i oczekują powtórnych badań.

Jeśli w teście OGTT wyszedł Ci nieprawidłowy poziom cukru w ciąży, nawet jeśli wskazanie w niewielkim stopniu przekracza dopuszczalne normy, to znak, że musisz już bardziej zadbać o siebie. Powinnaś też zacząć pilnować, czy poziom cukru (zarówno na czczo jak i po jedzeniu) w ciąży nie przekracza norm omówionych niżej w artykule. Spokojnie, poza wskazaniem norm cukru w ciąży, podpowiemy Ci jak prawidłowo i o której godzinie najlepiej będzie mierzyć cukier w ciąży.

Prawidłowy poziom cukru w ciąży

Zadbaj o to, by poziom Twojego cukru w ciąży był prawidłowy. Już z chwilą rozpoznania cukrzycy ciążowej wdrażane jest leczenie, którego celem jest uzyskanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Elementami tego leczenia, oprócz codziennych pomiarów cukru we krwi w ciąży, jest:

  • dieta o niskim indeksie glikemicznym;
  • aktywność fizyczna dostosowana do okresu ciąży, wieku i możliwości ciężarnej;
  • badanie moczu w kierunku obecności ciał ketonowych;
  • insulinoterapia (wdrażana kiedy nie udaje się uzyskać prawidłowego poziomu cukru w ciąży za pomocą diety).
Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Kobiety z cukrzycą przedciążową, które już od samego początku są leczone insuliną, muszą wiedzieć, że ich cukier w ciąży (a właściwie zapotrzebowanie na insulinę) będzie się zmieniało wraz z rozwojem ciąży. Na początku ciąży będziesz potrzebować nieco mniej insuliny, jednak już od 2-3 miesiąca ciąży, będziesz musiała regularnie zwiększać dawki. W końcówce ciąży konieczne może być podawanie nawet ponad dwukrotnie większej, niż przed ciążą dawki insuliny. Dynamika zmian zapotrzebowania na insulinę u kobiet to kwestia indywidualna, dlatego nie sposób przewidzieć, jak to będzie wyglądało u Ciebie. 

Kobiety z cukrzycą w ciąży muszą być pod stałą opieką lekarską. Wizyty u lekarza diabetologa muszą odbywać się często. Na tych wizytach będą omawiane wskazania Twojego poziomu cukru w ciąży, kontrolowany przyrost masy ciała, ciśnienie krwi oraz modyfikowane leczenie w zależności od przebiegu ciąży.

Pomiary cukru w ciąży

Tego, jak mierzyć cukier w ciąży ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową, nauczy Cię pielęgniarka w poradni diabetologicznej. To właśnie w poradni dostaniesz glukometr, dzięki któremu będziesz mogła kontrolować cukier w ciąży. Na pierwszej wizycie u diabetologa z pewnością otrzymasz też dużo innych informacji odnośnie diety, leczenia, norm cukru, sytuacji wyjątkowych w których musisz kontaktować się z lekarzem. Może zdarzyć się tak, że niektóre informacje umkną Twojej uwadze. Pamiętaj, aby najważniejsze z nich zanotować.

Najważniejszą rzeczą, którą musisz wiedzieć, zmagając się z cukrzycą ciążową to jak prawidłowo mierzyć cukier.

Jak prawidłowo mierzyć cukier w ciąży?

Pomiar cukru w ciąży dla kobiet z cukrzycą przedciążową to już ,,chleb powszedni”. Jednak przypomnienie podstawowych zasad pomiaru cukru glukometrem również i im nie zaszkodzi, a pozwoli wychwycić błędy, o których być może wcześniej nie wiedziały.

Umyj ręce w ciepłej wodzie z mydłem

Pamiętaj o umyciu rąk w ciepłej wodzie z mydłem. To naprawdę bardzo ważne! Usuniesz dzięki temu czynniki, które mogą zakłócić pomiar np.: resztki cukru, który pochodzi ze spożywanych wcześniej owoców, czy innych produktów, kremów bądź środków do dezynfekcji.

Nie dezynfekuj rąk przed pomiarem! To może jedynie zaburzyć wyniki Twojego cukru. Jeśli nie masz możliwości umycia rąk, to możesz wyjątkowo przetrzeć pierwszą wyciśniętą kropelkę krwi gazikiem i zrobić pomiar z drugiej kropelki. Ciepła woda powoduje rozgrzanie dłoni. Dzięki temu, uzyskanie odpowiedniej wielkości kropli krwi jest bardzo proste.

Dokładnie osusz ręce

Po umyciu, dokładnie osusz ręce. Mokra skóra dłoni może rozcieńczyć uzyskaną kroplę krwi i również mieć wpływ na nieprawidłowy wynik.

Włóż pasek testowy do glukometru 

Poczekaj do momentu, aż się uruchomi i od razu zamknij opakowanie zbiorcze do pasków. Wystawianie pasków na światło, przez długi czas, może mieć negatywny wpływ na ich działanie. Pamiętaj o tym, że każdy glukometr, ma dołączoną do niego instrukcje obsługi. Jeśli nie pamiętasz szczegółów ze szkolenia jak mierzyć cukier w ciąży, zerknij do instrukcji obsługi glukometru.

Nakłuj boczną część opuszki palca środkowego lub serdecznego

Nie kłuj kciuka i palca wskazującego, bo są one bardziej ukrwione i wrażliwe na ból niż inne palce. Najczęściej też ich używasz. Małe palce mają zbyt cienką tkankę do nakłucia. Pamiętaj o tym, aby zmieniać palce i miejsca nakłucia.

Nakłucie opuszki palca jest praktycznie bezbolesne, jeśli masz prawidłowo dobraną w nakłuwaczu głębokość nakłucia i przed każdym pomiarem zmieniasz igłę (lancet) w nakłuwaczu.

Nałóż kroplę krwi do paska testowego

Po pojawieniu się na glukometrze odpowiedniego powiadomienia (najczęściej jest to migająca kropla krwi) nałóż kroplę krwi do paska testowego. Zbliż kroplę do końcówki paska, a on sam ,,wchłonie” niezbędną ilość krwi. Jeśli krwi jest zbyt mało, możesz spróbować masować dłoń od nasady w kierunku nakłuwanego palca (nie uciskaj samej końcówki palca!). Pamiętaj, aby do pomiaru używać pierwszej kropli krwi, bo wielokrotne jej wyciskanie powoduje rozcieńczenie jej płynem tkankowym i może również zaburzyć wynik cukru.

Po zakończeniu pobierania, do miejsca nakłucia przyłóż jałowy gazik.

Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Pamiętaj, że igły (lancety) w nakłuwaczu oraz paski testowe do glukometru to elementy jednorazowego użytku! Za każdym razem musisz użyć nowego paska testowego i nowej igły do pomiaru cukru! Paski testowe dostaniesz na receptę od lekarza diabetologa, a igły musisz dokupić sama w aptece. Zwróć uwagę na to, że do każdego glukometru są inne lancety. Musisz znać nazwę swojego glukometru, aby móc je dokupić w aptece. Już na samym początku kontrolowania poziomu cukru w ciąży warto też sprawdzić, czy masz wystarczającą ilość pasków testowych i czy Ci ich wystarczy do następnej wizyty u lekarza diabetologa. 


Prawidłowy poziom cukru w ciąży a glukometr

Glukometr, który otrzymasz z poradni z pewnością jest glukometrem sprawdzonym, który spełnia wszystkie niezbędne normy dotyczące pomiaru.

Mierz cukier w ciąży tylko na jednym glukometrze! Nie porównuj pomiarów cukru na różnych glukometrach, bo to nie ma sensu. Na każdym glukometrze zauważysz różnicę i jest to dopuszczalne zgodnie z wymogami obowiązującej normy ISO, a tylko niepotrzebnie wzbudzisz w sobie lęk, niepokój i niepewność do tego, co widzisz na ekranie.

Uzyskany wynik zapisz w dzienniczku samokontroli lub w aplikacji. Dzienniczek dostaniesz w poradni diabetologicznej. Nie zapomnij tylko o tym, aby zabrać z sobą na wizytę kontrolną do diabetologa dzienniczek samokontroli! To właśnie na podstawie Twoich cukrów lekarz ustali Twoje dalsze leczenie i oceni czy nie ma potrzeby wprowadzenia w nim zmian.

Jeśli masz jakieś wątpliwości, co do tego jak mierzyć cukier w ciąży, bądź nie wiesz czy wykonujesz te pomiary prawidłowo, powiedz o tym pielęgniarce w poradni diabetologicznej. Ta z pewnością oceni, czy technika pomiaru cukru w ciąży jest u Ciebie odpowiednia.

Istota kontroli poziomu cukru w ciąży

Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Pomiar cukru w ciąży jest bardzo ważny, zarówno dla kobiety z cukrzycą przedciążową, jak i tej u której cukrzyca wystąpiła w trakcie ciąży. Dzięki pomiarowi cukru w cukrzycy ciążowej, wiesz czy codzienna dieta, aktywność fizyczna jest odpowiednia i czy poziomy glukozy we krwi wraz z rozwijającą się ciążą są prawidłowe. U kobiet z cukrzycą przedciążową, dzięki pomiarowi cukru wiesz, czy Twoje dawki insulin wraz z rozwijającą się ciąża są odpowiednie. Dieta w tej grupie  kobiet może mieć istotny wpływ na wartości cukrów, jednak to przyjmowanie insuliny już od samego początku jest niezbędne. 

Jeśli masz cukrzycę ciążową najlepiej, abyś oprócz pomiarów cukru, zapisywała również wszystkie posiłki, wraz z porcjami jakie zjadasz lub korzystała ze specjalnie przygotowanych do tego aplikacji na telefon ułatwiających monitorowanie cukrzycy. To z pewnością ułatwi Ci ,,prowadzenie” tej choroby, a prowadzącemu Cię lekarzowi diabetologowi, czy też dietetykowi pozwoli na pełny podgląd Twojego leczenia.

Pompa insulinowa w cukrzycy typu 1

Kobiety z cukrzycą typu 1 w ciąży zwykle leczone są za pomocą pompy insulinowej i wszystkie dane z tego urządzenia (poziomy cukru, dawki insulin) są generowane bezpośrednio w postaci raportu na wizycie lub mogą również je wygenerować same w domu. Na podstawie tych raportów lekarz ocenia czy cukry w ciążyprawidłowe i wprowadza zmiany w dawkowaniu insuliny, jeśli zachodzi taka potrzeba.

Pamiętaj! Utrzymanie cukrów w normie w ciąży niezależnie od typu cukrzycy to kluczowe dla zdrowia Twojego dziecka. Dużo zależy tutaj więc od Ciebie, jak o nie zadbasz.

Kiedy mierzyć cukier w ciąży? 

Jeśli rozpoznano u Ciebie cukrzycę ciążową, będziesz musiała mierzyć cukier na czczo i w 1 godzinę po rozpoczęciu posiłku (po tych głównych posiłkach, czyli po śniadaniu, obiedzie i kolacji). Kiedy jeszcze trzeba mierzyć cukier w ciąży? W niektórych przypadkach dokonuje się pomiaru również po 2 godzinach od jedzenia oraz w nocy między godziną 2:00 a 4:00. Jeśli ten pomiar będzie konieczny, powie Ci o tym lekarz diabetolog.

Jeśli już przed ciążą chorowałaś na cukrzycę typu 1, będziesz musiała mierzyć cukier:
  • na czczo;
  • przed głównymi posiłkami;
  • 1 godzinę po rozpoczęciu posiłku;
  • przed snem;
Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Od czasu do czasu warto również skontrolować swój cukier w ciąży w nocy. Najlepiej między godziną 2:00 a 4:00. Częstotliwość pomiarów z cukrzycą typu 1 w ciąży najlepiej ustalić z lekarzem diabetologiem. Jeśli wahania cukrów są duże, pomiarów cukru w ciąży musi być zdecydowanie więcej. Nieocenioną pomocą dla kobiet z cukrzycą typu 1 w ciąży jest możliwość korzystania z systemu CGM (ciągły monitoring glikemii), dzięki któremu mogą one obserwować swój cukier na bieżąco w sposób ciągły na ekranie  swojej pompy insulinowej. To zdecydowanie ułatwia im utrzymanie prawidłowego cukru w ciąży.

O której na czczo mierzyć cukier w ciąży? 

Cukier na czczo, to cukier zmierzony przynajmniej 8h od ostatniego posiłku. O której najlepiej na czczo mierzyć cukier w ciąży? Najlepiej wykonaj go od razu po przebudzeniu. Miej w nawyku to, aby zacząć dzień od pomiaru cukru w ciąży. Jeśli wstajesz, bierzesz prysznic, przygotowujesz śniadanie, wyprawiasz dzieci do szkoły i dopiero później mierzysz cukier, to wynik z pewnością będzie wyższy.

Nasz organizm działa w ten sposób, że aby dostarczyć nam energii do wykonania podstawowych czynności, uwolniona zostaje część glukozy zmagazynowana w wątrobie. Dlatego z biegiem czasu, cukier rośnie. Późne wstawanie np.: o godzinie 10:00-11:00 również może sprawić, że cukry na czczo w ciąży będą wyższe.

Ile czasu po posiłku mierzyć cukier w ciąży? 

Przy nauce postępowania z cukrzycą, niejednoktronie zadasz sobie podstawowe pytania, takie jak to: ile czasu po posiłku mierzyć cukier w ciąży? Mierzysz cukier w 1 godzinę po rozpoczęciu jedzenia w ciąży. Słowo ,,rozpoczęcie” jest tutaj bardzo istotne. 

Ważne! Jeśli rozpoczynasz jeść śniadanie o godzinie 8:00, a kończysz o 8:15, to mierzysz cukier o godzinie 9:00. Pamiętaj, aby liczyć czas do pomiaru cukru w ciąży od rozpoczęcia jedzenia posiłku, a nie od jego zakończenia. Spójrz na zegarek zanim zaczniesz jeść.

Jaki jest prawidłowy cukier w ciąży? Jakie są normy cukru na czczo i po jedzeniu w ciąży z cukrzycą? 

Zarówno u kobiet z cukrzycą ciążową, jak i u tych z cukrzycą przedciążową normy cukru (niezależnie od tego czy na czczo, czy po jedzeniu) w ciąży są takie same. Cukier w ciąży musisz utrzymać, na takim poziomie, jak u zdrowej kobiety bez cukrzycy. To nie jest proste zadanie, ale uwierz, że da się to zrobić.

Prawidłowy poziom cukru w ciąży na czczo powinien mieścić się w granicach 70-90 mg/dl. Pamiętaj! Na cukier poranny, w cukrzycy ciążowej nie masz zbyt dużego wpływu, on nie jest efektem diety. Istotny wpływ na cukier na czczo w ciąży mają hormony. Jeśli cukier na czczo, czyli od razu po przebudzeniu, masz przez następujące po sobie 2-3 dni wysoki, czyli > 90 mg/dl to może być tak, że potrzebujesz już włączenia insuliny wieczorem. Koniecznie skontaktuj się ze swoim lekarzem diabetologiem! 

Insulina to lek, który służy obniżeniu poziomu cukru we krwi. Ona ma Ci pomóc, a nie zaszkodzić. Insulina jest w pełni bezpieczna zarówno dla Ciebie, jak i Twojego dziecka. Nie zwlekaj z momentem jej włączenia.

Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Jeśli cukry na czczo są wysokie u kobiet z cukrzycą przedciążową, które są leczone insuliną, to oznacza, że dawki insuliny są zbyt małe. Niezbędne jest zwiększenie dawek insuliny przyjmowanych  wieczorem (przy leczeniu penami) lub zwiększenie dawek insuliny w godzinach nocnych i porannych w bazie (przy leczeniu za pomocą pompy insulinowej). To, stopniowe zwiększanie dawek insuliny u kobiet z cukrzycą przedciążową, jest całkowicie normalne. Zapotrzebowanie na insulinę rośnie wraz ze wzrostem dziecka. Im dziecko jest większe, tym więcej potrzebujesz insuliny. Jeśli nagle Twoje zapotrzebowanie wzrasta, cukry są wysokie i nie umiesz sobie z tym poradzić, skontaktuj się pilnie ze swoim lekarzem prowadzącym.

Normy cukru, czyli cukier na właściwym poziomie po jedzeniu w ciąży

Cukier w ciąży w 1 godzinę po rozpoczęciu posiłku musi być poniżej 140 mg/dl. Jeśli poziom cukru po jedzeniu w ciąży, ze stwierdzoną cukrzycą ciążową jest wysoki, czyli >140mg/dl to może oznaczać, że również potrzebujesz włączenia insuliny przed posiłkiem. Czasem jednak wystarczy samo zmodyfikowanie Twojej diety, aby cukier był w normie.

Na poziom cukru po jedzeniu w ciąży z cukrzycą masz duży wpływ, choć niestety czasami pomimo przestrzegania diety włączenie insuliny do posiłku również jest konieczne. Jeśli masz wysoki cukier po posiłku w ciąży, przez następujące po sobie 2-3 dni, mimo przestrzegania diety, skontaktuj się z diabetologiem. 

Jeśli u kobiet z cukrzycą przedciążową cukier po posiłku jest wysoki, czyli >140 mg/dl to niezbędne jest zwiększenie dawek insuliny podawanej przed posiłkiem, także w ciąży. Pomóc może zwiększenie przelicznika insulina/wymiennik lub wydłużenie odstępu między podaniem insuliny a zjedzeniem posiłku, w przypadku spożycia posiłków o wysokim indeksie glikemicznym. Prawidłowy poziom cukru po (około 2 godzin) posiłku w ciąży powinien wynosić poniżej 120 mg/dl.

Warto również sprawdzić, jaki jest Twój cukier między godziną 2:00 a 4:00 w nocy. Powinien się on również mieścić w granicach 70-90mg/dl.

Ilość pomiarów poziomu cukru we krwi a leczenie

Ostatecznie o ilości pomiarów poziomu cukru w ciągu doby zdecyduje lekarz diabetolog na podstawie rodzaju terapii i wyników leczenia Twojej cukrzycy.

Pomiary cukru w ciąży to podstawowy element leczenia cukrzycy. Jeśli cukrzyca jest niewłaściwie leczona (utrzymuje się podwyższony poziom cukru we krwi w ciąży) wzrasta ryzyko poronienia i wystąpienia u dziecka wad wrodzonych. Musisz być świadoma tego, jak duży możesz mieć wpływ na rozwój i zdrowie Twojego dziecka, utrzymując poziom cukru w ciąży na prawidłowym poziomie.

,,Nie pozwól by to, czego nie możesz zrobić, miało wpływ na to, co możesz zrobić” – John Wooden

Autor

Joanna Płoska

Edukator cukrzycy, Certyfikowany trener osobistej pompy insulinowej, Pielęgniarka diabetologiczna w Poradni Diabetologicznej, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję