Dieta a endometrioza

Chorujesz na endometriozę i szukasz sposobu na poprawę swojego stanu zdrowia? Zastanawiasz się, czy dieta przy endometriozie ma znaczenie? Jeśli tak, to ten artykuł jest dla Ciebie! Dowiedz się, jaka dieta jest wskazana dla chorych na endometriozę i jak realizować ją w praktyce. 

Dieta przy endometriozie a leczenie 

Endometrioza to choroba, która dotyczy coraz większej liczby kobiet. Szacuje się, że w Polsce dotyka ona około 2 milionów pań. Endometrioza wpływa na kondycję fizyczną i psychiczną pacjentek. Poza tym, przekłada się  także na ich sytuację społeczną. A to dlatego, że objawy endometriozy są niekiedy tak dokuczliwe, że chora potrzebuje zostać w domu i tym samym musi zwolnić się na kilka dni z pracy, czy też zrezygnować z towarzyskich spotkań.

Dlatego warto skorzystać ze wszelkich form leczenia, które pomagają poprawić stan zdrowia i samopoczucie przy endometriozie. Jedną z nich jest dieta. W tym artykule dowiesz się, że czym charakteryzuje się dieta dla chorych na endometriozę i jak ją zastosować w swojej codzienności.

Endometrioza: najważniejsze informacje

Endometrioza to inaczej gruczolistość zewnętrzna. Choroba ta charakteryzuje się obecnością komórek błony śluzowej macicy (czyli komórek endometrium) poza jamą macicy, np. w jajnikach, jajowodach, więzadłach maciczno-krzyżowych, a nawet w jelitach, czy pęcherzu moczowym, a to wiąże się  występowaniem przewlekłej reakcji zapalnej w organizmie. To dlatego dieta dla chorych na endometriozę powinna być dietą przeciwzapalną, o czym więcej dowiesz się za chwilę.  

W zależności od stopnia zaawansowania endometriozy, została ona podzielona na IV etapy: 

• I etap – choroba minimalna;
• II etap – łagodna;
• III etap – umiarkowana;
• IV etap – głęboka.

Przyczyny endometriozy nie są jasne. Najpopularniejszą teorią, która wyjaśnia obecność komórek endometrium poza macicą, jest menstruacja wsteczna. Polega ona na cofaniu się płynu menstruacyjnego wraz komórkami endometrium przez jajowody do jamy brzusznej, gdzie zaczynają się one zagnieżdżać, pomimo że nie jest to dla nich typowe środowisko. Endometrioza rozwija się tylko u kobiet w wieku rozrodczym i ustępuje po menopauzie.

Co jeszcze wspólnego ma dieta przeciwzapalna z endometriozą?

Jak już wiesz, dieta przeciwzapalna idzie w parze z endometriozą, ponieważ choroba ta charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym. Warto jednak wiedzieć, że ostatnie badania naukowe potwierdziły, że stres oksydacyjny może mieć wpływ na pojawienie się endometriozy.

Czym jest stres oksydacyjny?

To taki stan, kiedy w organizmie jest zbyt wysoki poziom wolnych rodników, a zbyt mała ilość antyoksydantów (inaczej nazywanych przeciwutleniaczami). Wolne rodniki to małe reaktywne cząsteczki, które mogą uszkadzać nasze komórki, przyczyniając się tym samym do rozwoju stanu zapalnego, m.in. w jamie otrzewnowej, co może wpłynąć na rozwój endometriozy.

Do bardzo silnych antyoksydantów, obecnych w żywności, zaliczają się takie związki, jak:

• Likopen – to czerwony barwnik roślinny, którego największe ilości znajdują się w pomidorach, zwłaszcza w ich przetworzonej postaci, czyli np. zupach i sosach. Likopen znajduje się także w gujawie, papai, arbuzie, różowym grejpfrucie, morelach;
• Bioflawonoidy – ich dobrym źródłem są owoce cytrusowe, owoce dzikiej róży, melon, śliwki, brokuły, papaja, gryka;
• Antocyjany – obecne są w czarno-czerwonych produktach roślinnych, jak maliny, jeżyny, aronia, czerwona kapusta, winogrona, bakłażany;
• Kurkumina – to z kolei żółty barwnik roślinny, więc wybieraj to, co żółte, a więc kurkumę, żółtą paprykę, kukurydzę, gorczycę;
• Resweratrol – dostarczą Ci go ciemne winogrona, jagody i orzechy;
• Galusan epigallokatechiny (w skrócie EGCG). Związek z grupy flawonoidów, występujący w zielonej herbacie.

Bardzo silnym przeciwutleniaczem jest też dobrze nam znana witamina C. Aby nie brakowało jej w Twoim menu, jedz: natkę pietruszki, czerwoną paprykę, brokuły, kapustę, pomarańcze, truskawki, maliny, kiwi.

W dalszej części artykułu znajdziesz przykładowy jadłospis przy endometriozie, który pokaże Ci, że skomponowanie przeciwzapalnych posiłków, jest naprawdę proste.

Dieta dla chorych na endometriozę: podstawowe zasady 

Dieta przy endometriozie powinna spełniać kilka zasad. Oto wskazówki, które pomogą zmienić Twoją codzienną dietę w dietę dobrą dla chorych na endometriozę.

Ogranicz jedzenie mięsa

Zwłaszcza czerwonego (wieprzowiny wołowiny, baraniny, jagnięciny). Badania naukowe wskazują na to, że ryzyko rozwoju endometriozy jest większe u kobiet, które spożywają więcej czerwonego mięsa. Dlatego też jedzenie tego rodzaju mięsa warto ograniczyć do 1 porcji tygodniowo.

Do diety przy endometriozie włączaj tłuste ryby morskie

Dostarczają one cennych kwasów tłuszczowych omega-3. Tłuszcze te działają przeciwzapalnie, wzmacniają odporność i regulują ciśnienie krwi. Są też czynnikiem sprzyjającym gojeniu się ran, co ma szczególne znaczenie dla kobiet, u których endometrioza została poddana zabiegom chirurgicznym. Najwięcej tłuszczów omega-3 dostarczają makrela, śledzie, sardynki, łosoś, tuńczyk, halibut. Warto jednak także pamiętać o roślinnych źródłach kwasów omega-3, takich jak siemię lniane, olej lniany, orzechy włoskie, oliwa, algi morskie.

Włącz do menu produktu bogate w fitoestrogeny

To związki roślinne, których budowa chemiczna jest bardzo zbliżona do budowy żeńskich hormonów płciowych wydzielanych przez jajniki, czyli estrogenów. Badania naukowe wykazują, że fitoestrogeny nie tylko zmniejszają ryzyko rozwoju endometriozy, ale także pomagają kontrolować jej przebieg. Dieta dla chorych na endometriozę powinna więc zawierać pokarmowe źródła fitoestrogenów, a zaliczają się do nich: soja i jej przetwory (np. tofu, tempeh, miso, napoje sojowe), szpinak, kiełki, kapusta, siemię lniane.

Ogranicz kofeinę i alkohol

Naukowcy sugerują, że nadmiar spożywanej kofeiny może wpływać na zachorowalność na endometriozę oraz osłabienie płodności. Dlatego lepiej ogranicz picie kawy do dwóch małych filiżanek dziennie. Zrezygnuj zupełnie z napojów typu cola i energy-drink, w których także jest kofeina, a także inne niepotrzebne Twojemu organizmowi dodatki, takie jak: kwas fosforowy, tauryna, cukier. Picie alkoholu także ogranicz do minimum, aby niepotrzebnie nie obciążać wątroby i nie zatruwać swojego organizmu.

Nie zapominaj o diecie bogatej w żelazo

Jeśli przy Twojej endometriozie bardzo często występują obfite miesiączki, to Twoja dieta powinna być szczególnie bogata w żelazo, które tracisz wraz z krwawieniami. Dużą zawartością tego minerału charakteryzują się podroby (zwłaszcza wątróbka), mięso, jaja, ryby, a także natka pietruszki, oliwki, nasiona roślin strączkowych (np. fasola, soczewica, ciecierzyca), ciemne pieczywo, awokado, nasiona dyni, chia i sezamu, suszone morele, rodzynki, amarantus, komosa ryżowa.

Zadbaj o obecność produktów mlecznych w diecie

Niech chociaż raz dziennie w Twoim menu pojawią się produkty mleczne. Analiza badań naukowych prowadzi do wniosku, że mleko oraz niskotłuszczowe produkty mleczne pojawiające się w diecie dla chorych na endometriozę powiązane są z mniejszym ryzykiem rozwoju tej choroby. Dlatego np. kefir, jogurt naturalny, naturalna maślanka, chudy lub półtłusty ser twarogowy powinny być stałymi bywalcami w Twoim menu.

Suplementacja witaminy D

Uzgodnij ze swoim lekarzem prowadzącym suplementację witaminy D. Kobiety, o wysokim stężeniu tego składnika we krwi, mają o blisko 25% mniejsze ryzyko rozwoju endometriozy niż pacjentki o niskim poziomie tej witaminy. Szczególnie istotna jest suplementacja witaminy D w okresie jesienno-zimowym.

Dieta a przyprawy

W diecie przy endometriozie warto pamiętać o używaniu przypraw, zwłaszcza takich jak imbir, kurkuma, cynamon, pieprz kajeński, zioła (bazylia, oregano, tymianek). Przyprawy są bardzo bogate w silne związki antyoksydacyjne. Dodawanie ich do posiłków może znacznie zwiększyć potencjał antyoksydacyjny i przeciwzapalny Twojego jadłospisu.

Bogactwo minerałów

Dieta dla chorych na endometriozę powinna być też bogata w takie minerały, jak cynk czy magnez. Niedobory cynku mogą sprzyjać bólom głowy, drażliwości, stanom depresyjnym, które często współwystępują z endometriozą. Zmniejszysz ryzyko zbyt małej ilości cynku cynku, jeśli włączysz do menu mięso, wątróbkę, sery żółte, razowe pieczywo, kaszę gryczaną, jaja. Magnez pomaga zmniejszyć dolegliwości bólowe związane z endometriozą. Sporych ilości tego składnika dostarczają m.in. produkty zbożowe (np. kasza gryczana, zarodki pszenne), nasiona roślin strączkowych, orzechy, kakao, gorzka czekolada oraz sery podpuszczkowe, ryby, banany, zielone warzywa.

Nawadniaj się

Wypijaj dziennie 2-2.5 litra płynów, z czego niech co najmniej połowę stanowi woda mineralna. Woda sprzyja oczyszczaniu organizmu z toksyn, co także ma duże znaczenie dla poprawy stanu zdrowia i samopoczucia przy endometriozie.

Przykładowy jadłospis przy endometriozie

Dieta dla chorych na endometriozę wymaga indywidualnego podejścia. Najlepiej z lekarzem lub dietetykiem omówić zasady żywienia, które są szczególnie istotne do wprowadzenia u Ciebie.

Jak więc może wyglądać Twoje menu? Oto przykładowy jadłospis przy endometriozie:

ŚNIADANIE 1. 

Kanapki z chleba żytniego razowego, posmarowane pastą z ciecierzycy/humusem, posypane świeżą natką pietruszki. Do kanapek przygotuj świeże warzywa, np. pomidora, ogórka, rzodkiewki, kiełki.

** Na śniadanie świetnie sprawdzą się też owsianki, np. z płatków owsianych górskich na napoju roślinnym (np. sojowym), z dodatkiem owoców jagodowych (np. malin / truskawek / borówek / jagód) i orzechów lub nasion (np. orzechów włoskich). 

ŚNIADANIE 2. 

Koktajl ze świeżych liści jarmużu, pomarańczy, jabłka oraz nasion chia.

** Zielone koktajle to silna przeciwzapalna mikstura. Komponuj je z różnych zielonych warzyw liściastych i owoców oraz po zmiksowaniu dodawaj do nich 1-2 łyżki nasion, np. słonecznika, chia, świeżo zmielonego siemienia lnianego. 

OBIAD

Pieczony łosoś z brokułem gotowanym na parze oraz ugotowana komosa ryżowa.

** Jeśli Twoja choroba przebiega z silnymi bólami brzucha, to wówczas przy endometriozie może okazać się pomocna dieta bezglutenowa. Włączaj wtedy do jadłospisu produkty bez glutenu o wysokiej wartości odżywczej, np. amarantus, komosę ryżową, kaszę jaglaną i gryczaną, brązowy i dziki ryż. 

PODWIECZOREK

Garść dowolnych orzechów, np. migdałów oraz porcja (ok. 150 g) owoców, np. truskawek.

KOLACJA

Sałatka z rukolą, ugotowaną i ostudzoną kaszą gryczaną, awokado, czerwoną cebulą, suszonymi pomidorami, świeżym ogórkiem, nasionami dyni.

** Postaraj się, aby Twoje posiłki były jak najbardziej kolorowe i różnorodne. Im bardziej będzie urozmaicona dieta przy endometriozie, tym większa szansa, że dostarczysz sobie niezbędnych do zdrowienia składników pokarmowych. 

Endometrioza a leczenie naturalne, czyli o czym można przeczytać na forum?

Endometriozę leczy się przede wszystkim farmakologicznie – za pomocą leków hormonalnych i przeciwzapalnych – oraz chirurgicznie. Uzupełnieniem i wspomaganiem leczenia jest dieta, ale w Internecie – zwłaszcza na różnego rodzaju forum – pacjenci nierzadko dzielą się między sobą tym, że korzystne efekty przynoszą u nich inne, naturalne metody leczenia endometriozy. Do najczęściej wymienianych metod zaliczają się:

• akupunktura;
• fizjoterapia miednicy, która obejmuje wewnętrzne zabiegi manualne, rozciągające mięśnie dna miednicy;
• przezskórna stymulacja nerwów;
• ziołoterapia (zioła wspierające terapię endometriozy to m.in. wiesiołek dwuletni, niepokalanek pospolity, pochrzyn włochaty, kalina śliwolistna i koralowa, kadziłowiec, dzięgiel chiński). Pamiętaj, że zażywanie ziół czy mieszanek ziołowych zawsze wymaga omówienia z lekarzem.

Pamiętaj jednak, że internetowe forum nigdy nie zastąpi opinii doświadczonego lekarza. Dlatego każde naturalne leczenie endometriozy skonsultuj, nie na forum w internecie, tylko ze swoim specjalistą – lekarzem.