Zdenerwowanie i kłótnie w ciąży: czy stres może zaszkodzić dziecku?

Silne zdenerwowanie w ciąży wpływa negatywnie zarówno na zdrowie kobiety, jak i płodu. Co wpływa na zwiększoną nerwowość w ciąży, na jakie objawy stresu ciężarna powinna zwrócić szczególną uwagę? Czy jednorazowy, silny stres w ciąży może wywołać poród przedwczesny? 

Wiele ciężarnych skarży się także na stres związany z nasileniem nieporozumień w związku, które często prowadzą do kłótni z mężem w ciąży. Co zrobić, aby zadbać o siebie i ograniczyć stres w ciąży?

Zwiększona nerwowość w ciąży może być wywołana przez czynniki zewnętrzne oraz wewnętrzne 

Kiedy myślimy o stresie i silnym zdenerwowaniu w ciąży, na myśl przychodzą nam głównie stresory zewnętrzne, czyli sytuacje, które mogą spotkać kobietę każdego dnia, np.: emocjonalna, potocznie zwana też ostrą – kłótnia z mężem, zbliżający się deadline w pracy, czy jakaś przykra informacja. Pamiętajmy, że nerwowość w ciąży może być także związana ze stresorami wewnętrznymi — lękami, obawami i natrętnymi myślami, które u wielu kobiet nasilają się w okresie oczekiwania na narodziny dziecka:

• lęk o zdrowie dziecka i utrzymanie ciąży;
• lęk związany z porodem i bólem porodowym;
• obawy związane z rodzicielstwem: czy będę dobrą mamą (a mój partner tatą)?;
• lęk przed zmianą dotychczasowej sytuacji życiowej (kariera, pasje, znajomości);
• samotne lub nieplanowane macierzyństwo;
• kłótnie z mężem w ciąży, które nasilają lęk i obawy o przyszłość.

Jak najczęściej objawia się stres i silne zdenerwowanie w ciąży?

Sytuacje stresowe powodują wyrzut tzw. hormonów stresu, m.in.: kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny, które naruszają naturalne mechanizmy adaptacyjne i homeostazę organizmu. Objawy silnego zdenerwowania w ciąży to m.in.:

• nagłe uczucie gorąca, przyspieszone bicie serca, wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
• uczucie kłucia/ucisku w klatce piersiowej, drżenie rąk;
• przyspieszenie oddechu, niekiedy zawroty i ból głowy;
• dolegliwości gastryczne: ból brzucha, biegunka, nudności i wymioty (np. po przepełnionej emocjami, ostrej kłótni z mężem, stresującej rozmowie z szefem);
• zaburzenia łaknienia, tzw. zajadanie stresu lub wręcz przeciwnie, utrata apetytu.

Na skutek jednorazowego, silnego stresu lub permanentnego napięcia psychicznego, kobieta może odczuwać także niepohamowaną chęć sięgnięcia po niewskazane w ciąży używki m.in.: alkohol, czy papierosy. Przewlekły stres zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, zaburzeń depresyjnych oraz upośledza funkcjonowanie układu odpornościowego, przez co ciężarna jest bardziej podatna na różnego rodzaju infekcje.

Warto pamiętać, że na negatywne skutki przewlekłego oraz jednorazowego, silnego stresu w ciąży narażona jest nie tylko kobieta, ale także płód, ponieważ hormony stresu są w stanie przenikać przez łożysko, oddziałując na dziecko.

Jednorazowy, silny stres w ciąży i stres przewlekły: jak mogą wpłynąć na rozwój płodu?

U niektórych kobiet, jednorazowy, silny stres w ciąży może doprowadzić m.in. do:

• krwawienia z dróg rodnych;
• poronienia;
• porodu przedwczesnego (szczególnie w ciąży zagrożonej porodem przedwczesnym).

Te dwa czynniki szczególnie predysponują noworodka do wystąpienia innych, groźnych powikłań, m.in.: zespołu zaburzeń oddychania, zaburzeń rozwojowych w obrębie układu nerwowego, krwionośnego i pokarmowego.

Emocje a kłótnia z mężem w ciąży: przyczyny, jak dojść do porozumienia?

Przyczyn nieporozumień i kłótni może być wiele, jednak na wzmożoną nerwowość kobiety w ciąży wpływają wspomniane już wcześniej wahania gospodarki hormonalnej oraz wzmożone napięcie psychiczne i lęki, związane ze zmianą sytuacji życiowej.

Nieporozumienia, czy nawet kłótnie z mężem w ciąży nie należą do rzadkości — partner często nie rozumie zmian, jakie zachodzą w jego wybrance na skutek ciąży, m.in.: obniżone libido, wahania nastroju, przewartościowanie życiowych priorytetów, zmiana oczekiwań wobec partnera, który — według ciężarnej — już niebawem ma wejść w rolę ,,wzorowego” ojca.

Kłótnie z mężem w ciąży nierzadko wynikają także z lęków i stresu, z jakim mierzy się przyszły tata. Może to dotyczyć rozterek takich jak: czy poradzi sobie w nowej roli, czy będzie w stanie zapewnić rodzinie utrzymanie i bezpieczeństwo, czy partnerka i sam związek po porodzie zmienią się nie do poznania? Choć taka “ostra”, przepełniona emocjami kłótnia w ciąży często powoduje tzw. oczyszczenie atmosfery w związku. Pamiętajmy, że jest to dla kobiety silny, jednorazowy stres, którego powinna w ciąży unikać.

W radzeniu sobie z napięciem i nieporozumieniami w związku najbardziej pomocne są regularne, szczere rozmowy, pozbawione tzw. tematów tabu. To jeden ze skuteczniejszych sposobów na unikanie nieporozumień i kłótni w ciąży. W łagodzeniu stresu związanego z oczekiwaniem na narodziny dziecka bardzo pomocne jest także wspólne uczestnictwo w zajęciach szkoły rodzenia.

Jeśli partnerzy czują się przytłoczeni nadchodzącymi, życiowymi zmianami, często się kłócą i nie potrafią dojść do porozumienia, warto wspólnie poszukać profesjonalnej pomocy mediatora, psychologa lub psychoterapeuty.

Jak ograniczyć nerwowość w ciąży?

Przyszła mama przede wszystkim powinna zadbać o siebie, skupiając się na podstawach: odpowiedniej ilości snu i odpoczynku (drzemki mile widziane), zdrowej diecie i unikaniu sytuacji stresujących.

W redukcji stresu w ciąży kluczową rolę odgrywają również spotkania i rozmowy ze wspierającymi osobami — może to być partner, przyjaciele, członkowie rodziny. Jeśli ciężarna w swoim otoczeniu nie znajduje potrzebnego jej zrozumienia, najlepszym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy psychologa lub psychoterapeuty, który udzieli ciężarnej profesjonalnego wsparcia i pomoże odnaleźć skuteczne strategie radzenia sobie z życiowymi wyzwaniami oraz stresem.