Czy Twoje dziecko otrzymuje odpowiednią ilość witaminy D? Choć często kojarzy się ją z dorosłymi, to właśnie najmłodsi są szczególnie wrażliwi na jej niedobór. Rola witaminy D w rozwoju układu kostnego, odporności i samopoczucia jest nie do przecenienia. Zobacz, dlaczego warto przyjrzeć się bliżej tej witaminie i kiedy wskazane jest badanie jej poziomu u dziecka.
Dlaczego witamina D jest ważna dla zdrowia dziecka?
Witamina D odgrywa istotną rolę w rozwoju kości i zębów, wspomagając wchłanianie wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego. Dzięki niej układ kostny malucha może rozwijać się prawidłowo, a ryzyko wystąpienia krzywicy – choroby powodującej deformacje kości – jest znacznie mniejsze. Odpowiedni poziom tej witaminy sprzyja też prawidłowemu rozwojowi zębów oraz procesowi mineralizacji, co ma znaczenie już od pierwszych miesięcy życia dziecka.
To jednak nie wszystko. Witamina D wspiera również działanie układu odpornościowego, aktywując komórki obronne organizmu. Jej niedobór może powodować częstsze infekcje, przewlekły katar, kaszel czy nawracające anginy. Co ciekawe, coraz więcej badań wskazuje na to, że witamina D jest w stanie wpływać także na funkcje mózgu – koncentrację, nastrój i ogólne samopoczucie dziecka. W okresie przedszkolnym i szkolnym ma to szczególne znaczenie dla zdolności do nauki, adaptacji i emocjonalnego rozwoju.
Kiedy warto sprawdzić poziom witaminy D?
Choć niedobory witaminy D mogą długo nie dawać jednoznacznych objawów, istnieją pewne sygnały, które powinny Cię zaniepokoić. Jeżeli Twoje dziecko często choruje, jest apatyczne, skarży się na bóle mięśni, ma problemy ze snem lub trudności z koncentracją, może to być efekt zbyt niskiego poziomu witaminy D. U niektórych dzieci obserwuje się również spowolniony wzrost lub przewlekłe zmęczenie, które nie ustępuje mimo odpoczynku.
W przypadku niemowląt i małych dzieci warto zwrócić uwagę także na opóźnione ząbkowanie, nadmierną potliwość główki, problemy z napięciem mięśniowym czy miękkość potylicy. Te objawy mogą świadczyć o zaburzeniach gospodarki wapniowo-fosforanowej, których przyczyną bywa właśnie niedobór witaminy D.
Aby sprawdzić jej poziom, wykonuje się u dziecka badanie krwi, które określa stężenie 25(OH)D – to forma witaminy D krążąca w organizmie i najlepiej odzwierciedlająca jej zasoby. To proste i bezpieczne badanie, ale powinno być wykonane na zlecenie lekarza. Specjalista podejmie decyzję o jego konieczności na podstawie objawów, wywiadu zdrowotnego oraz stylu życia dziecka, w tym ekspozycji na słońce i rodzaju diety.
Jak uzupełniać niedobory – dieta czy suplementacja?
Naturalnym źródłem witaminy D jest słońce, ale w naszym klimacie ekspozycja na światło słoneczne w miesiącach jesienno-zimowych często okazuje się niewystarczająca. Dlatego lekarze zalecają jej suplementację już od pierwszych dni życia – w przypadku niemowląt przez cały rok, a u starszych dzieci w okresie od września do kwietnia.
Dieta również może wspierać utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D. Tłuste ryby morskie, jajka oraz produkty mleczne wzbogacane w witaminę D to wartościowe elementy codziennego jadłospisu. Mimo to sama dieta rzadko okazuje się wystarczająca, dlatego regularne przyjmowanie suplementów stanowi podstawę profilaktyki.
Czy nadmiar witaminy D może zaszkodzić?
Zdecydowanie tak. Choć niedobór jest częstszy, nadmiar witaminy D również niesie ze sobą ryzyko – może prowadzić do nadmiernego stężenia wapnia we krwi, a w konsekwencji do problemów z nerkami. Dlatego suplementację zawsze warto skonsultować z lekarzem i nie przekraczać zalecanej dawki, nawet jeśli chcesz „na wszelki wypadek” zadbać o zdrowie dziecka.
Bibliografia
- A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2018, Medycyna Praktyczna.
- Sizar O, Khare S, Goyal A, Bansal P, Givler A., Vitamin D Deficiency, „StatPearls” 2021.
- Walicka M, Jasik A, Paczyńska M, Wąsowski M, Tałałaj M, Marcinowska-Suchowierska E., Niedobór witaminy D – problem społeczny, „Postępy Nauk Medycznych” 2019, t. XXXII, nr 1.
Materiał zewnętrzny