Ryzyko poronienia: czy wiemy, do którego tygodnia ciąża jest zagrożona?

W I trymestrze ciąży, oprócz ogromnej radości i ekscytacji, wiele kobiet odczuwa również obawy związane z możliwym wystąpieniem poronienia. Do którego tygodnia ciąża statystycznie jest uważana za najbardziej zagrożoną poronieniem? Czy 6., 7. oraz 8. tydzień ciąży niosą ze sobą jakieś szczególne zagrożenia? Na jakie zagrożenia związane ze swoim stylem życia ciężarna powinna zwrócić szczególną uwagę już w pierwszym trymestrze ciąży? 

Jeśli planujesz ciążę lub właśnie dowiedziałaś się, że zostaniesz mamą, w tym artykule znajdziesz podstawowe informacje na temat zagrożeń w pierwszym trymestrze ciąży.

Jakie zagrożenia niesie ze sobą pierwszy trymestr ciąży?

Pierwszy trymestr trwa od poczęcia, do ukończenia 13. tygodnia ciąży (t.c.) i jest to czas uważany za najbardziej ,,wrażliwy” podczas całej ciąży. To właśnie w I trymestrze ma miejsce organogeneza, czyli tworzenie się u zarodka wszystkich zawiązków organów i narządów, które w kolejnych miesiącach ciąży ulegają dalszemu rozwojowi.

Pierwszy trymestr ciąży niesie ze sobą ewentualne zagrożenia w przebiegu organogenezy, ale jest także związany ze statystycznie największym ryzykiem poronienia. Nawet 10-15% wszystkich ciąż (według niektórych źródeł ok. 15-20% ciąż) kończy się poronieniem, z czego 80% poronień ma miejsce właśnie w I trymestrze.

Przyczyną poronień w I trymestrze ciąży najczęściej są występujące u zarodka: wady chromosomalne oraz inne wady genetyczne. Ponadto, zagrożeniami, które mogą doprowadzić do poronienia w pierwszym trymestrze ciąży są u kobiety m.in.:

• niewyrównane zaburzenia hormonalne (m.in. nieleczone choroby tarczycy, nieleczona cukrzyca);
• niektóre infekcje (np. toksoplazmoza, cytomegalia);
• silne urazy brzucha (np. podczas wypadków komunikacyjnych);
• wady anatomiczne macicy (np. macica dwurożna);
• zaburzenia krzepnięcia (trombofilia);
• zespół antyfosfolipidowy (APS)
• oraz czynniki środowiskowe, na które ciężarna ma znaczący wpływ.

Na jakie zagrożenia związane z pierwszym trymestrem ciąży, kobieta ma wpływ, na co zwrócić uwagę?

Zagrożenia w pierwszym trymestrze ciąży, na który kobieta ma bardzo duży wpływ są związane przede wszystkim z jej stylem życia. Niezależnie od tego, czy kobieta jest w 7. tygodniu ciąży, czy w II trymestrze ciąży, powinna regularnie chodzić do ginekologa, wykonywać wszystkie zalecane przez niego badania oraz unikać takich zagrożeń jak m.in.:

• palenie papierosów i wyrobów tytoniowych;
• spożywanie alkoholu (nawet w minimalnych ilościach);
• zażywanie narkotyków;
• stosowanie niektórych leków — przed zażyciem każdego leku w ciąży, zawsze należy zapoznać się z treścią ulotki, a najlepiej skonsultować się z lekarzem;
• kontakt z toksynami (np. rtęć, rozpuszczalniki organiczne) oraz promieniowaniem jonizującym (np. RTG).

Zgodnie z rekomendacjami PTGiP, ciężarnym od I trymestru ciąży zaleca się suplementację:

• witaminy D (2000 j.m. na dobę, przy braku niedoborów);
• jodu (200 mikrogram na dobę);
• kwasów DHA (minimum 200 mg na dobę).

Szczegółowe zalecenia odnośnie indywidualnej suplementacji, ciężarna dostaje od ginekologa prowadzącego ciążę, dlatego nigdy nie powinna dobierać dawek suplementów na własną rękę. To pozwoli zmniejszyć zagrożenia związane z niedoborami, ale także z przedawkowaniem niektórych witamin i minerałów zarówno w pierwszym trymestrze ciąży, jak i w jej dalszym przebiegu

Do którego tygodnia ciąża jest statystycznie najbardziej zagrożona?

Choć nieprawidłowości w przebiegu ciąży i/lub w rozwoju zarodka, a następnie płodu, mogą pojawić się na każdym etapie ciąży, to właśnie I trymestr jest statystycznie obarczony największym ryzykiem wystąpienia poronienia. O poronieniu mówimy do 22. tygodnia ciąży, natomiast między 23. a 37. tygodniem ciąży mówimy o porodzie przedwczesnym.

Do którego tygodnia ciąża jest najbardziej zagrożona, co mówią statystyki? Liczba poronień występujących u ciężarnych jest odwrotnie proporcjonalna do wieku ciąży, co oznacza, że im bardziej zaawansowana ciąża, tym statystycznie mniejsze ryzyko poronienia. Do którego tygodnia ciąża jest najbardziej zagrożona? Badania pokazują, że poronienia przed ukończonym 12. tygodniem ciąży stanowią niemal 80% wszystkich poronień.

Zagrożenia w 6. tygodniu ciąży, czyli kilka słów o czynności serca zarodka, widocznej w USG dopochwowym

Już wiemy, do którego tygodnia ciąża jest statystycznie uznawana za najbardziej zagrożoną, jednak należy doprecyzować, że do większości poronień w pierwszym trymestrze dochodzi jeszcze przed pojawieniem się akcji serca zarodka, a więc przed skończonym 6. tygodniem ciąży. Jakie zagrożenia z perspektywy kobiety mogą pojawić się w 6. tygodniu ciąży?

Zagrożenia w 7. i 8. tygodniu ciąży, na co zwrócić szczególną uwagę?

To właśnie między 7. a 8. tygodniem ciąży (czyli ok. 6 tygodni licząc od daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki, ok. 4 tygodnie od zapłodnienia) zalecana jest pierwsza wizyta u ginekologa, celem potwierdzenia ciąży. Jakie zagrożenia dla ciąży można wykryć między 7. a 8. tygodniem ciąży?

Podczas pierwszej wizyty u ginekologa, ciężarna dostaje skierowanie na liczne badania. Mają one na celu pomoc w zdiagnozowaniu różnego rodzaju przypadłości, a tym samym zagrożenia dla ciąży, już na wczesnym etapie jej rozwoju.

Wśród badań wymienić można m.in.:

• badanie ogólne moczu i morfologia krwi;
• badanie stężenia glukozy we krwi, oraz poziomu hormonu TSH;
• USG piersi;
• badanie cytologiczne (o ile nie było wykonywane w przeciągu ostatniego półrocza);
• badanie w kierunku HIV i kiły;
• badania w kierunku wykrycia: toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii, wirusowego zapalenie wątroby typu B i C.

O zagrożeniach i podstawowych zaleceniach w ciąży, kobieta zostanie poinformowana przez ginekologa już podczas pierwszej wizyty potwierdzającej ciążę, a więc zazwyczaj właśnie między 7. a 8. tygodniem ciąży.