RSV u dzieci: co to za wirus, jakie daje objawy i jak leczyć chore dziecko?

Twoje dziecko zaczyna kaszleć, ma katar i trudności z oddychaniem, a Ty zastanawiasz się, co to za wirus, który atakuje maluchy, dając tego typu objawy? Może to być RSV u dzieci, czyli choroba wirusowa wywołująca infekcje dróg oddechowych. Powikłania RSV u dzieci mogą być groźne zwłaszcza u wcześniaków i dzieci do 2. roku życia. 

Z tego artykułu dowiesz się, co to za wirus, jakie są najczęstsze objawy RSV u dzieci oraz kiedy warto wykonać test na obecność tego wirusa. Podpowiemy także, jak leczyć RSV u dzieci, oraz co zrobić, aby jak najlepiej chronić swoje dziecko przed zarażeniem.

RSV u dzieci – co to za wirus, kiedy najczęściej atakuje?

CO TO ZA WIRUS:

RSV (respiratory syncytial virus) to wirus, który wywołuje infekcje dróg oddechowych u dzieci i dorosłych. RSV u dzieci jest szczególnie groźny dla najmłodszych pacjentów, przy czym szacuje się, że ok. 90% maluchów przechodzi zakażenie RSV przed 2. urodzinami [1]. RSV u dzieci może prowadzić do powstania poważnych powikłań — im młodsze dziecko, tym przebieg infekcji może być cięższy.

ROZPRZESTRZENIANIE:

Skoro już wiemy, co to za wirus, warto poznać drogi rozprzestrzeniania się RSV u dzieci. Wirus przenosi się głównie drogą kropelkową (kaszel, kichanie) oraz przez kontakt z zakażonymi powierzchniami (np. oślinione zabawki, klamki, skóra dłoni), na których wirus może przeżyć przez kilka godzin. W przypadku RSV sezon zakażeń w Polsce trwa zazwyczaj od jesieni do wiosny, ze szczytem zachorowań w grudniu, styczniu i lutym.

ZAKAŹNOŚĆ:

Ile trwa zakaźność w przypadku RSV — wirus jest wysoce zakaźny, a okres wylęgania trwa średnio 4-6 dni. Chory może zarażać innych zarówno w trakcie wylęgania choroby, jak i w okresie wystąpienia objawów RSV.

Objawy RSV u dzieci – jak rozpoznać zakażenie?

Objawy RSV u dzieci mogą się różnić w zależności od wieku dziecka i nasilenia infekcji.

U niemowląt i dzieci poniżej 2. roku życia objawy RSV mogą być poważniejsze i obejmować dodatkowo:

• duszność,
• świszczący oddech, tzw. ,,charczenie” w klatce piersiowej podczas oddychania,
• trudności w karmieniu i przedłużająca się utrata apetytu,
• nadmierna senność.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów RSV u dzieci i dużego nasilenia choroby, szczególnie w przypadku najmłodszych, konieczna może być hospitalizacja. 

Ile trwa RSV u dzieci?

Wielu rodziców zastanawia się, ile trwa RSV u dzieci: zakażenie RSV u dzieci zazwyczaj trwa od 7 do 10-14 dni. Objawy RSV zwykle zaczynają się łagodnie, ale mogą stopniowo nasilać się, szczególnie u niemowląt. To ile trwa RSV u dzieci zależy także od wystąpienia powikłań — choroba trwa dłużej, jeśli wystąpi zapalenie płuc lub oskrzelików.

Ile trwa RSV w przypadku niemowląt:

U najmłodszych, czas choroby może być trudny do przewidzenia, ponieważ infekcja może przebiegać bardzo różnorodnie, w tym z wystąpieniem wspomnianych powikłań RSV.

Jak leczyć RSV u dzieci w warunkach domowych?

Już wiesz, ile trwa RSV u dzieci dlatego przejdziemy do omówienia, jak leczyć tę chorobę u małych pacjentów.

Jak leczyć RSV u dzieci — jeśli zakażenie przebiega łagodnie, po konsultacji z lekarzem zazwyczaj zaleca się leczenie w warunkach domowych, stosując się do kilku podstawowych zasad:

• Doraźne podawanie leków przeciwgorączkowych (o tym, jak podawać dziecku leki przeciwgorączkowe więcej piszemy w tym artykule),
• Regularne wietrzenie pomieszczeń, w których przebywa chore dziecko i — w sezonie grzewczym — utrzymywanie temperatury powietrza na poziomie 18-20°C, co ułatwia oddychanie,
• Regularne nawilżanie i oczyszczanie nosa maluszka,
• Dbanie o odpowiednie nawodnienie — często proponujemy wodę i/lub przystawiamy dziecko do piersi.

JAK LECZYĆ RSV U DZIECI — CZY STOSUJE SIĘ ANTYBIOTYK?

JAK LECZYĆ RSV U DZIECI — PODSUMOWANIE:

Warto podkreślić, że większość małych pacjentów stosunkowo łagodnie przechodzi RSV i nie wymaga pobytu w szpitalu — wystarczy leczenie objawowe w domu. Niemniej jednak niemowlęta, zwłaszcza wcześniaki, oraz dzieci <2 r.ż. są bardziej narażone na groźne powikłania związane z RSV.

U najmłodszych dzieci wirus może powodować zapalenie oskrzelików lub płuc, co często wymaga hospitalizacji — leczenia w warunkach szpitalnych.

Test na RSV – kiedy warto go wykonać?

W przypadku dzieci z objawami, które mogą sugerować zakażenie RSV, tzw. ,,szybki” test na RSV może być pomocny w postawieniu diagnozy. Testy diagnostyczne na RSV są dostępne w placówkach medycznych i pozwalają potwierdzić obecność wirusa. Warto wykonać test na RSV, gdy:

• dziecko ma objawy wskazujące na infekcję dróg oddechowych (zwłaszcza duszność i świszczący oddech),
• występuje podejrzenie zakażenia u niemowląt i dzieci z grup ryzyka (m.in. wcześniaki, dzieci z chorobami układu oddechowego lub serca).

Pamiętaj, że test na RSV pozwala potwierdzić zakażenie, ale zazwyczaj nie jest niezbędny, aby wdrożyć u małego pacjenta skuteczne leczenie objawów RSV.

Powikłania RSV u dzieci — co powinno zaniepokoić rodziców?

Powikłania RSV u dzieci mogą wystąpić szczególnie wśród niemowląt i dzieci ze wspomnianych grup ryzyka.

Do najpoważniejszych powikłań RSV u dzieci należą:

• zapalenie oskrzelików,
• zapalenie płuc,
• bezdechy, narastająca duszność,
• odwodnienie związane z trudnościami w karmieniu.

W przypadku zaobserwowania takich niepokojących objawów choroby konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem i hospitalizacja.

Profilaktyka – jak zapobiegać RSV u dzieci?

Choć jeszcze nie ma szczepionki przeciwko RSV, istnieje możliwość profilaktyki, szczególnie dla dzieci z grup ryzyka. RSV u dzieci można częściowo zapobiegać dzięki:

• dokładnemu myciu rąk, zwłaszcza po kontakcie z osobami chorymi,
• dbaniu o higienę zabawek i akcesoriów dziecięcych,
• unikaniu kontaktu z osobami zakażonymi,
• zakrywaniu ust i nosa podczas kaszlu lub kichania,
• regularnemu wietrzeniu pomieszczeń.

U dzieci z grup ryzyka można stosować tzw. profilaktykę bierną – podawanie specjalnych przeciwciał, które pomagają w ochronie przed zakażeniem (warto porozmawiać o tym ze swoim pediatrą).

Podsumowanie — RSV u dzieci

Po przeczytaniu artykułu już wiesz, co to za wirus i masz świadomość, że RSV u dzieci to poważna, ale najczęściej przejściowa infekcja, która zazwyczaj ma charakter samoograniczający się. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie, konsultacja z lekarzem, leczenie objawowe oraz obserwacja dziecka celem wykrycia nasilenia niepokojących objawów RSV.

Jak leczyć RSV u dzieci — w zależności od nasilenia objawów, leczenie RSV najczęściej odbywa się w domu, a hospitalizacja jest konieczna jedynie w przypadku wystąpienia poważniejszych powikłań RSV u dziecka. Warto dbać o profilaktykę, zwłaszcza u dzieci z grup ryzyka, by zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby, a wszystkie dodatkowe wątpliwości dotyczące RSV u dzieci dobrze omówić ze swoim lekarzem.

————————————————————————————————————————————————–

Bibliografia:

1. CHROBAK E., MACHURA E., WRZASK M., KRAKOWCZYK H., MIELCZAREK M., Przebieg zakażeń RSV u hospitalizowanych niemowląt i małych dzieci, Przegląd Lekarski 2011 / 68 / 1: https://www.researchgate.net/profile/Edyta-Machura/publication/51118312_RSV_infection_course_in_infants_and_young_children_during_hospitalization/links/09e4151135ed34c5d8000000/RSV-infection-course-in-infants-and-young-children-during-hospitalization.pdf (dostęp z dnia 17.01.2025)
2. dr n. med. Ewa Duszczyk, Zakażenia RSV – objawy, leczenie, powikłania: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/321332,zakazenia-rsv-objawy-leczenie-powiklania (dostęp z dnia 17.01.2025)