Jaką temperaturę powinien mieć noworodek?

Rodzice maluchów często pytają, jaka jest prawidłowa temperatura u noworodka, co oznacza niska temperatura u niemowlaka, a także, co robić w razie skoków temperatury u dziecka. Różnorodność dostępnych na rynku termometrów sprawia, że wątpliwości może wzbudzać sam sposób mierzenia temperatury u niemowlaka. Pytania dotyczą również najlepszego miejsca do pomiaru na ciele malucha. Jeżeli zatem zastanawiasz się, jaka jest prawidłowa temperatura u niemowlaka na czole, a jaka w pupie, koniecznie przeczytaj poniższe informacje.  

Temperatura ciała u noworodka i niemowlaka to ważny parametr, który trzeba na bieżąco kontrolować w trosce o jego zdrowie. Zaczniemy od wyjaśnienia, ile powinna wynosić, a w dalszej kolejności omówimy, dlaczego odchylenia ciepłoty ciała od normy mogą być groźne dla zdrowia malucha. Na koniec podpowiemy, czym i jak zmierzyć niemowlakowi temperaturę.     

Jaka jest prawidłowa temperatura u noworodka?

Mówiąc o “temperaturze u noworodka czy niemowlaka” mamy na myśli oczywiście temperaturę jego ciała, a ta różni się w zależności od miejsca pomiaru. Zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci, temperatura mierzona w naturalnych otworach ciała (usta, ucho, odbyt) jest bowiem wyższa niż na powierzchni ciała. Temperatura mierzona w odbycie jest najwyższa, a pod pachą najniższa. Prawidłowa temperatura skóry noworodka wynosi 36,0-36,5 st. C, zaś prawidłowa ciepłota wewnętrzna 36,5-37,5 st. C.

Niska temperatura ciała u niemowlaka 

Noworodki i małe niemowlęta, a szczególnie wcześniaki, ale również te urodzone o czasie, ale z małą masą urodzeniową, są szczególnie narażone na utratę ciepła. Zbyt niska temperatura ciała mMoże to być dla nich sytuacjąa bardzo groźnąa. Dzieje się tak dlatego, że u dzieci tych tkanka podskórna jest cienka, proporcja powierzchni ciała do masy zwiększona, a zapasy glikogenu zmniejszone. Wcześniaki są również hipotoniczne (mają obniżone napięcie mięśniowe), dlatego nie mogą „zwinąć się”, aby utrzymać ciepło, jak to robią noworodki donoszone.

Istnieje kilka mechanizmów utraty ciepła przez najmłodsze dzieci:

• Promieniowanie – strata ciepła od dziecka (obiekt ciepły) do obiektu chłodniejszego, jakim jest pokój, szczególnie,  gdy maluch leży w pobliżu chłodnej ściany lub okna;
• Kondukcja – bezpośrednia utrata ciepła dziecka do powierzchni, z którą jest w kontakcie;
• Konwekcja – strata ciepła dziecka do powietrza, zwłaszcza przy obecnych przeciągach;
• Parowanie – strata ciepła w następstwie parowania wody ze skóry (szczególnie bezpośrednio po urodzeniu, dlatego należy szybko osuszyć ciało noworodka).

Skoki temperatury ciała u dziecka

Z medycznego punktu widzenia skoki temperatury ciała u dziecka oznaczają sytuację, w której po wzroście temperatury następuje jej spadek i ponowny szybki wzrost. Ma to miejsce np. w sepsie i infekcjach wirusowych. To nie jest norma i zwykle taka sytuacja wymaga pilnej konsultacji lekarza.

Jak zmierzyć niemowlakowi temperaturę?

Właściwie wykonany pomiar temperatury ma istotne znaczenie w dalszym postępowaniu. Odpowiedź na pytanie, jak zmierzyć niemowlakowi temperaturę ciała, zależy od miejsca pomiaru i rodzaju termometru. Obecnie do mierzenia rekomendowane są termometry elektroniczne, najlepiej z miękką końcówką.

Mierzenie temperatury pod pachą

Mierzenie temperatury w paszce jest bezpieczne, higieniczne i o ile jest prawidłowo wykonane, dobrze odzwierciedla temperaturę ciała. Aby to uczynić, należy położyć malucha na plecach lub boku i zdezynfekowaną końcówkę termometru umieścić w środku dołu pachowego, następnie przytrzymać ramię przy boku ciała  min. 5 minut. Nie powinno być powietrznej przestrzeni między końcówką termometru a skórą. Dziecko w trakcie mierzenia powinno być odpowiednio przykryte kocykiem lub pozostawać na rękach opiekuna.

Mierzenie temperatury niemowlaka w odbycie

Innym sposobem na zmierzenie temperatury u niemowlaka i dziecka do 2. roku życia jest powszechnie stosowany pomiar temperatury w odbycie, ale trzeba wiedzieć, że manewr ten jest obarczony ryzykiem uszkodzenia delikatnej śluzówki. Podobnie jak przy pomiarze w dole pachowym, mierząc temperaturę w pupie u niemowlaka, należy położyć dziecko na plecach lub boku, następnie włożyć zdezynfekowaną i natłuszczoną  końcówkę termometru na maksimum 2 cm w głąb odbytu na 2-3 minuty. W tym przypadku trzeba od wyniku pomiaru odjąć 0,5 st. C, aby uzyskać prawidłową wartość temperatury ciała dziecka.

Te dwie metody – pomiar temperatury w odbycie i pod pachą – są zalecane u dzieci poniżej 2. roku życia, choć obiektywnie,  rzadko znajdą uznanie u naszych pociech. Rodzicom zwykle wygodniej jest dokonać pomiaru na czole, stąd częste pytania o prawidłową temperaturę u niemowlaka na czole.

Pomiar temperatury u niemowlaka na czole

Rodzice często korzystają z pomiarów temperatury, wykonywanych na czole przy użyciu termometrów na podczerwień. Obsługa tych termometrów jest dużo prostsza i  wiąże się ze znacznie mniejszym stresem dla dziecka. Jednak pomiar może być mniej dokładny i chociaż zwykle różnica nie jest wielka, termometry takie nie są rekomendowane u najmłodszych dzieci.

Mierzenie temperatury u niemowlaka w uchu

Istnieją jeszcze elektroniczne termometry douszne, które są bardzo dokładnie mierzą temperaturę ciała, ale dość trudno się z nich korzysta. Trzeba pociągnąć lekko ucho do góry i przodu, co powoduje wyprostowanie przewodu usznego i pozwala na odpowiednie wprowadzenie końcówki i zmierzenie temperatury. Może się to wiązać z niepotrzebnym stresem dla dziecka, a także może wywołać podrażnienie ucha, jeśli pomiar nie będzie wystarczająco ostrożny. Poza tym, przy stanie zapalnym toczącym się w uchu, pomiar nie będzie miarodajny. Dużą wadą tego typu termometrów jest ich stosunkowo wysoka cena w porównaniu z tradycyjnymi, elektronicznymi modelami.

Jaka temperatura w domu dla noworodka?

Na temperaturę ciała mają wpływ także czynniki zewnętrzne, takie jak: upał i zimno, stres, wysiłek fizyczny, głód, zmęczenie, zbyt ciepła lub chłodna kąpiel. U małych dzieci wzrost temperatury może wynikać z przegrzania i krzyku. Jako, że po przywiezieniu ze szpitala maluch spędza większość czasu w domu, warto wiedzieć, jaka temperatura w domu dla noworodka jest najlepsza. Optymalnie w ciągu dnia powinna wynosić 21-22 st. C, zaś w nocy nie przekraczać 20 st. – najlepiej między 18-19 st. C.