Jelitówka u dzieci – objawy, leczenie i zapobieganie

Jelitówka, nazywana również grypą żołądkową, to jedna z najczęstszych infekcji wirusowych przewodu pokarmowego u najmłodszych. Wywoływana najczęściej przez rotawirusy, norowirusy lub adenowirusy, charakteryzuje się nagłym początkiem i gwałtownym przebiegiem. U dzieci choroba ta pojawia się szczególnie często, ponieważ ich układ odpornościowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały, a kontakt z wirusami następuje łatwo – w żłobku, przedszkolu czy nawet w domu, przez dotyk zabawek lub kontakt z chorymi osobami. Choć zazwyczaj przebiega łagodnie, jelitówka wymaga czujności rodziców, ponieważ groźnym powikłaniem jest odwodnienie organizmu.

Objawy jelitówki u dzieci

Grypa żołądkowa u dzieci ma charakter nagły – maluch może czuć się dobrze rano, a już kilka godzin później wykazywać wyraźne oznaki choroby. Do najczęstszych objawów należą:

• biegunka – wodnista, często bardzo intensywna, trwająca od 2 do 5 dni,

• wymioty u dzieci – pojawiają się nagle i mogą być bardzo częste,

• gorączka – zwykle umiarkowana, choć bywa, że przekracza 39°C,

• ból brzucha i osłabienie,

• brak apetytu, niechęć do jedzenia i picia.

Objawy te powodują szybkie utraty płynów i elektrolitów, co u najmłodszych dzieci jest szczególnie groźne. Niemowlę lub kilkulatek może w krótkim czasie odwodnić się do stanu zagrażającego zdrowiu.

Wymioty u dzieci – dlaczego są niebezpieczne?

Wymioty u dzieci w przebiegu jelitówki są jednym z głównych czynników prowadzących do odwodnienia. Jeśli występują bardzo często, dziecko nie jest w stanie przyjmować wystarczającej ilości płynów, a każdy łyk kończy się kolejnym atakiem wymiotów. Sytuacja staje się szczególnie niebezpieczna, gdy wymiotom towarzyszy biegunka i gorączka, bo wówczas organizm traci wodę podwójnie szybko. Objawy odwodnienia, na które rodzice muszą zwrócić uwagę, to: zapadnięte ciemiączko u niemowląt, sucha skóra i śluzówki, brak łez podczas płaczu, rzadsze oddawanie moczu oraz senność lub apatia.

Jak leczyć jelitówkę u dzieci?

Leczenie grypy żołądkowej u dzieci polega głównie na łagodzeniu objawów i zapobieganiu odwodnieniu. W przypadku podejrzenia jelitówki należy:

1. Podawać płyny małymi porcjami – najlepiej woda lub specjalne płyny nawadniające z apteki (ORS), które zawierają elektrolity i glukozę. Ważne jest, by dziecko piło często, ale po kilka łyżeczek, co zmniejsza ryzyko wymiotów.

2. Obserwować ilość oddawanego moczu – długie przerwy w siusianiu mogą świadczyć o odwodnieniu.

3. Nie zmuszać do jedzenia – apetyt zwykle wraca po ustąpieniu ostrych objawów. Jeśli dziecko jest w stanie coś zjeść, najlepiej podawać lekkostrawne posiłki, np. sucharki, kleik ryżowy czy gotowaną marchewkę.

4. Obniżać gorączkę – zgodnie z zaleceniami lekarza i dawkowaniem leków przeciwgorączkowych odpowiednich dla wieku dziecka.

5. Zachować higienę – częste mycie rąk i dezynfekcja powierzchni ograniczają ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa na pozostałych członków rodziny.

Ważne: antybiotyki nie działają w przypadku wirusowej jelitówki, dlatego nie są stosowane w leczeniu tej choroby.

Kiedy udać się do lekarza?

Choć jelitówka często ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni, są sytuacje, w których konieczna jest pilna konsultacja lekarska. Należy zgłosić się do pediatry, jeśli:

• dziecko jest bardzo ospałe, trudno je wybudzić,

• wymioty uniemożliwiają przyjmowanie płynów,

• pojawiają się objawy silnego odwodnienia,

• w kale lub wymiotach obecna jest krew,

• gorączka przekracza 39°C i nie spada po lekach,

• objawy trwają dłużej niż kilka dni bez poprawy.

U niemowląt do 6. miesiąca życia każda infekcja z intensywnymi wymiotami i biegunką wymaga pilnej konsultacji, ponieważ odwodnienie rozwija się bardzo szybko.

Jak zapobiegać jelitówce?

Profilaktyka jelitówki u dzieci polega głównie na dbaniu o higienę. Najważniejsze zasady to:

• częste mycie rąk – szczególnie po powrocie z przedszkola, przed jedzeniem i po skorzystaniu z toalety,

• dokładne mycie owoców i warzyw,

• unikanie picia wody z niepewnych źródeł,

• dezynfekcja zabawek i powierzchni, które mogły mieć kontakt z wirusem,

• szczepienie przeciw rotawirusom – dostępne w ramach obowiązkowego programu szczepień u niemowląt.

Jelitówka u dzieci to częsta, ale potencjalnie groźna infekcja wirusowa przewodu pokarmowego. Największym zagrożeniem nie jest sama biegunka czy gorączka, lecz intensywne wymioty u dziecka i związane z nimi odwodnienie. Dlatego kluczowe jest odpowiednie nawadnianie malucha, obserwacja jego stanu i szybka reakcja w razie nasilonych objawów. W większości przypadków choroba ustępuje po kilku dniach, pozostawiając jedynie chwilowe osłabienie. Jednak czujność rodziców, właściwa opieka i konsultacja z pediatrą w razie potrzeby są niezbędne, by dziecko szybko i bezpiecznie wróciło do zdrowia.

Materiał zewnętrzny