Tolerancja zapachów w ciąży

16 marca 2022

Nadwrażliwość na zapachy w ciąży – dlaczego występuje i czy jest bezpieczna dla mamy i dziecka? Czy wstręt do mięsa w ciąży może doprowadzić do niedoborów składników odżywczych? Wrażliwość na zapachy w ciąży – od kiedy występuje i w jakim okresie zwykle mija? W tym wpisie wyjaśniamy przyczyny nadwrażliwości węchowej u kobiet w ciąży i podpowiadamy, jak skutecznie można sobie z nią radzić.

Wrażliwość na zapachy w ciąży: od kiedy występuje i jak szybko można liczyć na powrót normalnego powonienia?

Otwierasz lodówkę i cofasz się z odrazą, przytłoczona nadmiarem nieprzyjemnych zapachów mimo, że nie ma w niej żadnych, zepsutych produktów? Woń ulubionych dotąd potraw powoduje mdłości, uniemożliwiając spokojne przygotowanie i zjedzenie posiłku? A może zapach ukochanych perfum sprawia, że w sekundę zaczyna mocno boleć Cię głowa i zbiera Ci się na wymioty?

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Mniej lub bardziej nasilona nadwrażliwość na zapachy w ciąży dotyka nawet 50-90% ciężarnych i często jest jednym z pierwszych sygnałów świadczących o tym, że kobieta spodziewa się dziecka. Najsilniej dokucza ona ciężarnym na samym początku ciąży, stopniowo ustępując w II trymestrze. Niekiedy wrażliwość na zapachy utrzymuje się przez pełny okres 9 miesięcy, a czasem również tuż po porodzie. U niektórych ciężarnych nadwrażliwość zapachowa jest z kolei bardzo mało nasilona lub nie występuje wcale – to kwestia bardzo indywidualna.

Utrata węchu w ciąży występuje znacznie rzadziej niż nadwrażliwość na niektóre wonie. Jej przyczyną może być m.in.:

  • zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych;
  • ostry nieżyt nosa spowodowany infekcją lub alergią;
  • przerost błony śluzowej nosa i zatok (tzw. polipy).

Obecnie, w przypadku utraty powonienia należy również wykluczyć infekcję COVID-19. Warto zasięgnąć porady lekarza, który kierując ciężarną na odpowiednie badania będzie w stanie zdiagnozować przyczynę utraty węchu w ciąży i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Nadwrażliwość na zapachy w ciąży: dlaczego występuje?

Przyczyny dysosomii (zaburzeń węchu) u kobiet w ciąży nie są do końca poznane i najczęściej przybierają postać hipersomii, czyli zwiększonej wrażliwości na różne wonie.

Naukowcy skłaniają się ku tezie, która mówi o zmianach w gospodarce hormonalnej kobiety ciężarnej (m.in. zwiększony poziom progesteronu i estrogenów), które mogą mieć wpływ na kształtowanie się w mózgu nowych połączeń neuronalnych, w tym tych odpowiadających za nadwrażliwość na zapachy w ciąży.

Ponadto, zarówno naukowcy jak i lekarze upatrują w tej przypadłości również działania ochronnego, odziedziczonego po naszych przodkach. Ciężarne najczęściej skarżą się bowiem na wyjątkowo nieprzyjemną woń substancji, które mogą być dla nich potencjalnie szkodliwe np.:

  • kawa;
  • alkohol;
  • dym papierosowy;
  • lakiery;
  • spaliny samochodowe.

Co jednak zrobić w przypadku, gdy wrażliwość na zapachy w ciąży, od kiedy się pojawiła, uniemożliwia normalne funkcjonowanie? Gdy mdłości i wymioty powoduje zapach zdrowych, codziennych produktów takich jak jajka, warzywa czy mięso?

Czy nadwrażliwość zapachowa w ciąży może być niebezpieczna?

Zwiększone wyczulenie na niektóre wonie jest w okresie ciąży całkowicie normalne, i nie powinno wzbudzać niepokoju. O nasilonych mdłościach i wymiotach spowodowanych nadwrażliwością na zapachy w ciąży, warto powiadomić swojego lekarza prowadzącego ciążę lub położną, którzy zalecą odpowiednie postępowanie, skuteczne przy łagodzeniu nudności.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Ze specjalistą warto skonsultować się szczególnie wtedy, gdy wrażliwość na zapachy powoduje u ciężarnej regularne, niepohamowane, uporczywe wymioty. Mogą one doprowadzić do niebezpiecznych powikłań, takich jak m.in. odwodnienie i niedobór substancji odżywczych. W takich przypadkach na podstawie przeprowadzonego wywiadu i wyników badań ciężarnej, lekarz będzie w stanie zadecydować o ewentualnej hospitalizacji, nawodnieniu i wyrównaniu zaburzeń elektrolitowych.

Kobiety szczególnie martwią się, gdy spotyka je wstręt do mięsa w ciąży, ponieważ traktują je jako główne źródło białka w swojej diecie. Jeśli ciężarna ma wątpliwości, czy dostarcza sobie i dziecku wystarczającej ilości substancji odżywczych, najlepiej zgłosić się po poradę do doświadczonego dietetyka. Warto pamiętać również o tym, że mięso nie musi być jedynym źródłem białka w diecie. Jeśli odczuwasz wstręt do mięsa w ciąży, jednak nie przeszkadza Ci aromat jajek, serów, orzechów czy roślin strączkowych np. fasoli czy ciecierzycy, możesz wzbogacić swoją dietę tymi zdrowymi produktami, by zadbać o przyjmowanie z pożywieniem odpowiedniej ilości białka.

Dobra informacja: uciążliwa wrażliwość na zapachy w ciąży zwykle nie trwa wiecznie

Większość specjalistów jest zgodna. W miarę możliwości, należy wystrzegać się zapachów, które powodują u ciężarnej nieprzyjemne doznania. Czasem wydaje się to niewykonalne, szczególnie w przypadku, gdy wrażliwość na zapachy w ciąży dotyczy ukochanego zwierzątka domowego, woni bliskich osób czy aromatu niemal wszystkich produktów spożywczych. O wywoływanych przez zapachy nudnościach i wymiotach zawsze warto poinformować lekarza prowadzącego, który kontrolując wyniki badań ciężarnej na bieżąco będzie w stanie szybko wychwycić potencjalne niedobory substancji odżywczych.

Pocieszający jest fakt, że u większości kobiet nadwrażliwość zapachowa mija stopniowo w II trymestrze ciąży, nie powodując przy tym większych powikłań zdrowotnych. Niekiedy trzeba ten trudny okres w ciąży po prostu przeczekać. W następnym akapicie znajdziesz kilka sposobów na to, jak łatwiej poradzić sobie z tą uciążliwą, ciążową dolegliwością. U niektórych kobiet w pierwszym okresie ciąży wrażliwość na zapachy może doprowadzić do znacznej utraty wagi. Stały nadzór lekarski, ewentualna suplementacja i porady doświadczonego dietetyka z pewnością okażą się pomocne.

Skuteczne sposoby na nadwrażliwość zapachową w ciąży

Gdy nadwrażliwość na zapachy w ciąży dokucza szczególnie dotkliwie, robienie zakupów, czyszczenie lodówki i gotowanie warto w I trymestrze ciąży powierzyć swojemu partnerowi, mamie lub przyjaciółce. Można również skorzystać z usług popularnych cateringów dietetycznych, które uwzględniają szczególne wymagania kulinarne ciężarnej i pozwolą uniknąć męczącego gotowania.

Dobrze jest poinformować najbliższe otoczenie o swojej wrażliwości na zapachy w ciąży, aby w miarę możliwości uniknąć bliskiego kontaktu z drażniącymi woniami np. w miejscu pracy. Pomocne okazuje się częste wietrzenie pomieszczeń, wymiana kosmetyków na bezwonne czy rezygnacja z używania perfum.

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Na uciążliwą nadwrażliwość na zapachy w ciąży skuteczny może okazać się mały pojemniczek z ziarnami kawy, które mają zdolność pochłaniania i neutralizowania zapachów: można wstawić go do lodówki i nosić w torebce, aby w razie nasilenia mdłości zneutralizować nieprzyjemną woń aromatem ziaren. Jeśli zapach kawy nie pomaga (a wręcz przeciwnie) warto poszukać olejku eterycznego, który nie spowoduje u ciężarnej bólu głowy czy nudności np. olejek z lawendy, mięty czy eukaliptusa. Kilkoma kroplami olejku skrapiamy chusteczkę lub wacik, które zawsze możemy mieć przy sobie. W razie wyczucia niemiłej woni wystarczy przyłożyć do nosa swoją aromatyczną chusteczkę, aby odczuć ulgę. Olejków eterycznych nigdy nie stosujemy bezpośrednio na skórę, gdyż mogą powodować silne podrażnienia. O bezpieczeństwie i poprawności stosowania wybranych olejków w ciąży, warto zapytać swoją położną.

Pachnące prezenty w ciąży: czy to dobry pomysł?

Aromaterapię stosuje się często w trakcie porodu, jako jedną z metod niefarmakologicznego łagodzenia bólu. Niektóre kobiety wykorzystują ją także w okresie ciąży, jako sposób na odprężenie czy wprowadzenie się w lepszy nastrój. Zanim ciężarna stanowczo skreśli możliwość używania jakichkolwiek zapachów na sali porodowej, warto poczekać do III trymestru i przekonać się, czy nadwrażliwość na zapachy w ciąży dalej występuje.

Jak pisaliśmy wyżej, olejki eteryczne zawsze stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta, po konsultacji z położną lub lekarzem. Od kiedy wrażliwość na zapachy w ciąży występuje u kobiety, warto chwilowo zrezygnować z kupowania dla niej nowych, pachnących świec, wody toaletowej czy kremów o silnym zapachu. W tym okresie ciąży tego typu podarunki mogą okazać się zupełnie nietrafione. Z pachnącymi prezentami warto poczekać do II lub III trymestru i wcześniej dyskretnie wypytać ciężarną o jej preferencje zapachowe.

 

Autor

Jagna Szulc-Kamińska

Położna, Ekspertka ds. opiniowania produktów użytkowych w Instytucie Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję