Tata w ciąży

26 stycznia 2021

Dla mężczyzny ciąża to czas wielkich przemian. Tak, także dla mężczyzny. To kobieta nosi dziecko, zmienia się jej układ hormonalny, dochodzi w jej ciele do zmian fizjologicznych, to w końcu ona wydaje dziecko na świat. Jednak należy pamiętać, że dziecko ma tatę, który będzie się mierzył w życiu z nowymi wyzwaniami i zadaniami. Już za 9 miesięcy. Aby ułatwić zmierzenie się z tą nową sytuacją i życiową rolą, przygotowaliśmy poradnik dla przyszłych ojców.

Rola przyszłego taty

Chcąc opisać, jaką rolę odgrywa mężczyzna w życiu swojej partnerki, od samego początku ciąży, można by ograniczyć wypowiedź do stwierdzenia, że powinien on wspierać kobietę od poczęcia do narodzin dziecka. Taka postawa oznaczałaby, że w ten sposób przyszły tata angażuje się również w oddziaływanie kierowane bezpośrednio na rzecz oczekiwanego potomstwa. Im lepiej przyszły tata będzie znał przebieg ciąży, tym skuteczniej będzie wspierać swoją partnerkę w tym wyjątkowym okresie. Ciąża dla mężczyzny powinna oznaczać przejęcie wielu obowiązków oraz odnalezienie w sobie nowych pokładów empatii, cierpliwości i czułości. Każdy trymestr przynosi bowiem kobiecie nowe wyzwania, więc i wsparcie partnera powinno ewoluować, by jak najlepiej odpowiadało potrzebom przyszłej mamy. Miesiące ciąży, poród, okres połogu to dla niej czas wyjątkowy i trudny, zarówno pod kątem fizycznym, jak i psychicznym. Angażując się zatem w opiekę nad mamą i dzieckiem, świeżo upieczony tata, inwestuje swój czas, energię i uczucia w całą rodzinę. Zaangażowanie to ważny element, bez którego nie może obejść się żaden poradnik dla przyszłych ojców.

Ciąża daje sporo czasu, by porozmawiać o tym, jak przyszli rodzice wyobrażają sobie swoje rodzicielstwo. Podczas rozmowy można zapytać wprost swojego partnera, jakim ojcem chciałby być. Taka „symulacja” pomoże partnerom uświadomić sobie, jaki wzór ojca i matki funkcjonuje w ich umyśle, np. czy ojciec powinien być wymagający i surowy, czy serdeczny, poświęcać dziecku dużo czasu, być dla niego wzorem – i jakim? Czy chciałby naśladować swojego ojca, czy raczej unikać pewnych zachowań? Takie rozmowy uświadamiają partnerom, że za kilka miesięcy staną się dla swojego dziecka kimś niezwykle ważnym, kto będzie miał ogromny wpływ na rozwój i życie malca.

Emocjonalna więź

W poradniku dla przyszłego taty nie można pominąć potrzeby budowania relacji. Dla mężczyzny informacja o tym, że zostanie ojcem, może wzbudzić jednocześnie zachwyt, radość, jak i niepokój, i strach. Przyszły tato może poczuć w jednej chwili, że chce być najlepszym na całym świecie dla swojego dziecka, że chce być blisko wszystkich doświadczeń związanych z ciążą. Może też odczuwać strach wynikający z braku wiedzy, nt. ciąży, porodu i opieki nad maleńkim dzieckiem. Mężczyzna podchodzi często teoretycznie do obserwowanych zmian w ciele partnerki, potrzebuje wskazówek i informacji, by elastycznie działać w kolejnych trymestrach ciąży. Kobieta może pomóc mu w zrozumieniu całej machiny przemian, jakie zachodzą w jej ciele. Dlatego tak ważna jest, na każdym etapie ciąży, rozmowa partnerów, wzajemna bliskość i obecność taty przy mamie, a tym samym przy dziecku, od pierwszych chwil jego poczęcia. To tutaj zaczyna się droga budowania relacji na płaszczyźnie ojciec-dziecko. 

Biologicznie mężczyzna staje się ojcem, ale dopiero emocje, empatia i zaangażowanie sprawiają, że staje się tatą.

Do tego potrzeba poświęcania czasu, uczucia i troski. Do tego potrzebne są chęci i wysiłek. Nawiązanie więzi emocjonalnej z dzieckiem jest jednym z istotnych zadań okresu ciąży – nie tylko u kobiety, ale i u mężczyzny. Aby przyszły tata mógł się przyzwyczajać do nowej roli, warto by miał możliwość uczestniczenia w badaniach kontrolnych, by przemawiał „do brzucha – do ucha” maluszka, włączył się w przygotowania pokoju dla dziecka, zapisał się z partnerką na kurs w szkole rodzenia. Tam otrzyma od specjalistów informacje o przebiegu ciąży i porodu, nauczy się, jak brać aktywny udział w porodzie i będzie mógł zaczerpnąć wiadomości jak pomagać przy dziecku. Większość materiałów edukacyjnych kierowana jest bezpośrednio do matek, dlatego tak istotne wydaje się obecnie promowanie aktywnego ojcostwa oraz budowanie oferty wsparcia i edukacji dopasowanej do potrzeb ojców. A cel jest szczytny, gdyż uczestnictwo ojców w opiece nad dzieckiem już od pierwszych dni może przynieść wiele długofalowych korzyści. Dlatego poradnik dla przyszłego taty powinien być lekturą obowiązkową – najlepiej jeszcze przed podjęciem decyzji o powiększeniu rodziny.  

Należy też podkreślić, że obecność mężczyzny przy swojej partnerce będzie budowała w nim proces przygotowania się na przyjęcie potomka. Wrażliwy tata, obserwując zmiany zachodzące w ciele mamy, będzie reagował adekwatnie na jej samopoczucie, a to będzie także początkiem kreowania swojej roli jako opiekuna rodziny.

Wsparcie podczas ciąży

Kobieta zachodząc w ciążę zazwyczaj nie ma gotowej listy oczekiwań wobec swojego partnera. Zwykle pojawiają się one w czasie ciąży i są zależne od samopoczucia i hormonalnych burz. Powinien pojawić się jednak ważny motyw – dbałość o to, by przyszła mama nie musiała się fizycznie męczyć, by odciążyć partnerkę z codziennych obowiązków, które wiążą się z fizycznym trudem. Mężczyźni powinni mieć świadomość, że kobieta może się czuć gorzej, a nawet źle w swoim „nowym” ciele. U przyszłego taty nie pojawiają się żadne zmiany fizyczne, więc nie przeżywa on w tym zakresie żadnego problemu. 

Dla kobiety przemiana zewnętrzna, jak np. wciąż rosnąca waga, może powodować deficyt w zakresie odczuwanej atrakcyjności. Dlatego istotna jest dla niej uwaga partnera, jego bliskość, czułość, obecność i opieka. A poza tym najważniejsza jest MIŁOŚĆ. Dzięki niej wsparcie przestaje być obowiązkiem i zadaniem partnera, a staje się czymś oczywistym, co wypływa spontanicznie. Charakterystyczny dla kobiet oczekujących dziecka jest strach przed porodem, przed byciem matką i ciągła obawa o zdrowie dziecka. Rola mężczyzny na tym polu jest bardzo ważna – by dawał wyraz temu, że wszystko jest pod kontrolą, wspierał i zapewniał, że we dwoje dają sobie radę z każdym problemem. Okazanie zrozumienia w tej stresującej dla kobiety sytuacji przyniesie jej spokój i poprawi relacje.

Narodziny pierwszego dziecka 

Joanna Pruban

Psycholog, Pedagog oraz Specjalista psychoonkologii, Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Dla mężczyzny pierwsze dziecko jest epokowym wydarzeniem. Moc, z jaką maleńki człowiek wpływa na psychikę i funkcjonowanie dojrzałego mężczyzny, może wydać się zaskakująca. Narodziny syna, córki to istna rewolucja, w której warto, by mężczyzna uczestniczył od samego początku. Wtedy zarówno mama, jak i tata, w naturalny sposób mogą wspólnie ustalać nowe priorytety. Zaangażowanie mężczyzny w opiekę nad dzieckiem jest tak samo istotne, jak obecność kobiety przy dziecku. Tata jest przecież w stanie zrobić przy dziecku wszystko – oprócz karmienia piersią. Model ojcostwa ulega zmianie – z tradycyjnego, w którym ojciec realizował funkcję materialną i nie brał udziału w opiece i wychowaniu dzieci, w stronę współczesnego modelu pełnego zaangażowania. 

Współcześni tatusiowie są świadomi niezwykle ważnej roli ojca. Chcą brać czynny udział w życiu swoich dzieci i szukają wiarygodnych informacji. Początkowo tata może w swoich ruchach, gestach czuć się niepewnie, nieporadnie, ale to kwestia czasu, by nabrał wprawy. Chwile spędzane na kąpieli, przewijaniu, ubieraniu dziecka, zabawie, bliskości i okazywanej czułości, umacniać będą więź, która szybko przerodzi się w miłość. Z czasem, gdy dziecko będzie rosło, wspólnych chwil, działań i czynności powstanie więcej, a tata stanie się w ten sposób ważnym towarzyszem dziecka w procesie jego rozwoju.

Wskazówki dla świeżo upieczonego taty Tata – mężczyzna w nowej roli?

W poradniku dla przyszłego taty nie może zabraknąć praktycznych wskazówek. Oto ich lista:

  • Bądź tatą od samego początku, zaangażuj się w opiekę nad dzieckiem.
  • Bądź oparciem, zatroszcz się o żonę, będzie potrzebowała Twojej czułości i wsparcia.
  • Weź urlop na pierwsze dni po narodzinach dziecka.
  • Staraj się zostawać z maluchem sam na sam, to zbuduje Twoją niezależną relację z dzieckiem.
  • Dbaj o siebie, znajdź choć trochę czasu na odpoczynek.
  • Daj sobie przyzwolenie na przeżywanie także trudnych uczuć, zmęczenia i frustracji.
  • Rozmawiajcie z żoną o swoich uczuciach, potrzebach, niepokojach, o tym, co dzieje się w Waszej relacji i o Waszym dziecku.
  • Wygospodaruj czas, który spędzicie z żoną tylko we dwoje.

Nie wszystkie z powyższych postulatów łatwo wprowadzić w życie. Warto jednak dołożyć starań, aby do bycia tatą podejść świadomie i z pełnym zaangażowaniem oraz jak najlepiej się do tej roli przygotować. Mamy nadzieję, że z naszym poradnikiem dla przyszłych ojców stanie się to choć trochę łatwiejsze. 

 

Autor

Joanna Pruban

Psycholog, Pedagog oraz Specjalista psychoonkologii, Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję