Odrobaczanie dziecka

5 maja 2021

Kiedy odrobaczanie dziecka jest konieczne, czy warto je przeprowadzać profilaktycznie? Po czym poznać, że zakażenie pasożytami wymaga leczenia? Jak wygląda odrobaczanie dzieci i czy są na to leki  bez recepty? A może lepiej nie ryzykować ewentualnych skutków ubocznych i spróbować naturalnych metod odrobaczania dzieci? Aby rozwiać wszelkie wątpliwości i wybrać najlepsze dla Twojej pociechy rozwiązanie tego problemu, przeczytaj nasz poradnik.

Wykrycie obecności pasożytów w organizmie nie zawsze jest możliwe, a zakażenie nimi może dawać bardzo różne objawy. Dlatego leczenie chorób pasożytniczych u dzieci to dla rodziców często trudny temat – zwłaszcza, że kontrowersji wokół odrobaczania dziecka jest dużo, są jego zwolennicy i przeciwnicy. Zastanówmy się więc, dlaczego mamy przeprowadzać odrobaczanie dziecka i od czego zależy powodzenie takiej kuracji.

Skąd u dziecka pasożyty?

Infekcje pasożytnicze, czyli zakażenie pasożytami, to wynik nieprzestrzegania na co dzień zasad higieny. Temperament małego dziecka i niepohamowana chęć poznawania wszystkiego sprawia, że maluch zapomina o wpajanych wcześniej przez rodziców zasadach. Małe rączki dziecka dotykają różnych, nie zawsze czystych przedmiotów, przesypują piasek w piaskownicy, głaskają napotkane psy i koty, a potem często „wędrują” do buzi. Zdarza się także, że maluch po prostu zjada ziemię lub piach (tzw. geofagia). Tym sposobem najpierw do jamy ustnej, a potem do przewodu pokarmowego dostają się różne formy rozwojowe pasożytów lub pasożyty w dojrzałej już postaci.

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Obecność takich pasożytów w przewodzie pokarmowym nie zawsze skutkuje koniecznością odrobaczania dziecka. Jeśli bowiem jego układ immunologiczny działa w tym czasie prawidłowo, nie musi wówczas dojść do rozwoju zakażenia pasożytniczego. Miejscowe (tzw. jelitowe) mechanizmy obronne powodują „samoograniczenie” zakażenia, czyli nie pojawią się objawy chorobowe.

Objawy wskazujące na konieczność leczenia

Jeśli jednak zakażenie się rozwija – początkowo zwykle przebiega bezobjawowo. Zależnie od rodzaju pasożyta, który dostał się do organizmu, z czasem rozwijają się różne objawy. Najszybciej obserwowany przez rodziców i kojarzony z zakażeniem pasożytniczym jest brak apetytu. Potem mogą pojawić się bóle brzucha, bóle głowy, nudności lub wymioty, zaburzenia snu, zaburzenia oddawania stolca (biegunki lub zaparcia), świąd w okolicy odbytu, wędrujące wysypki. Dziecko może stać się apatyczne, ma sińce pod oczami (podkrążone oczy), w niektórych zakażeniach pojawia się nocny kaszel.

Odrobaczanie dzieci: kłopotliwa diagnostyka

Jak zdiagnozować zakażenie pasożytnicze czyli wiedzieć, czy odrobaczać nasze dziecko, czy szukać innej przyczyny takich objawów? Diagnostyka większości zakażeń pasożytniczych opiera się o badania mikroskopowe kału. Aby jednak w takiej próbce znaleźć pasożyta, jego cysty lub jaja – próbka nie może być długo przechowywana. Po pobraniu powinna być jak najszybciej dostarczona do laboratorium i tam równie szybko obejrzana pod mikroskopem. W rzeczywistości jest to raczej nierealne i szanse na znalezienie w próbce kału pasożyta są bardzo małe.

Wynik takiego badania – „pasożytów nie znaleziono” lub „wynik ujemny” – nie zawsze jest więc zgodny z prawdą. Co wtedy? Jeśli objawy chorobowe naszego dziecka są typowymi objawami infekcji pasożytniczej, wymaga ono leczenia – popularnie mówimy, że konieczne jest wówczas odrobaczenie dziecka.

Jak wygląda odrobaczanie dzieci?

Jak to zrobić, czyli jak przeprowadzić odrobaczenie – czy możemy decydować sami, czy lepiej porozumieć się z naszym lekarzem? Obecne objawy świadczące o możliwej infekcji pasożytniczej, analiza wywiadu środowiskowego czyli potencjalnych źródeł zakażenia, a dodatkowo stała obecność w naszym domu zwierzaka – wszystkie te dane potwierdzają konieczność odrobaczenia dziecka.

Bardzo ważne jest leczenie całej rodziny. Wszyscy domownicy powinni w jednym czasie przyjąć leki przeciwpasożytnicze.

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Można spotkać się z poglądem, że w przypadku niektórych pasożytów, np. glisty ludzkiej, nie ma takiej potrzeby. Jeśli wiemy na 100%, że pozostali domownicy nie zostali zakażeni, to odrobaczanie tylko chorej osoby ma sens. Trudno jednak o taką pewność – biorąc pod uwagę, że czułość i swoistość metod stosowanych w diagnostyce infekcji pasożytniczych nie jest 100-procentowa. Wieloletnie doświadczenie podpowiada, że w takiej sytuacji podanie dawki profilaktycznej jest po prostu bezpieczniejszym rozwiązaniem.

Jak wygląda odrobaczanie dzieci w praktyce? Jest to 1-, 2- lub 3-dniowa kuracja, którą powtarza się po 2 lub 4 tygodniach. Lek na odrobaczanie ma postać  syropu (zawiesiny) dla maluchów, starszym zaś podaje się tabletki.

W czasie kuracji lekami przeciwpasożytniczymi pamiętajmy też o zmianie pidżam, bielizny pościelowej i ręczników. Niektóre formy pasożytów, w odpowiednich warunkach, mogą bowiem przetrwać w pościeli i stanowić wtórne źródło zakażenia.

Leki na odrobaczanie dziecka bez recepty

Obecnie są już dostępne w aptekach preparaty do odrobaczania dla dzieci i dorosłych bez recepty. Można się w nie zaopatrzyć i taką kurację przeprowadzić we własnym zakresie. Są jednak leki przeciwpasożytnicze, których bez recepty nie dostaniemy – konieczna jest wcześniejsza wizyta u lekarza, który o tym zdecyduje i taką receptę wystawi. Jeśli mamy wątpliwości, jakiego preparatu użyć, porozmawiajmy ze swoim lekarzem – nawet, jeżeli miałby to być środek na odrobaczanie dziecka dostępny bez recepty.

Rekomendowane produkty

Aleksandra Świeboda

Kierownik Działu Ocen i Rozwoju Współpracy w Instytucie Matki i Dziecka

Odrobaczanie dzieci: skutki uboczne

Czy tabletki na odrobaczenie mogą zaszkodzić? Jakie skutki uboczne mogą się  wiązać z ich stosowaniem u dzieci? Jak każdy lek, również preparaty antypasożytnicze czasem mogą spowodować jakieś drobne objawy gastryczne (związane z przewodem pokarmowym). Zdarza się to jednak bardzo rzadko – leki są z reguły dobrze tolerowane przez dzieci i dorosłych, pod warunkiem, że stosujemy je w odpowiednich dawkach i podajemy we właściwy, zalecany sposób.

Odrobaczanie dzieci ziołami i inne domowe sposoby

Obawy przed skutkami ubocznymi odrobaczania farmakologicznego, choć niekoniecznie uzasadnione, często skłaniają do szukania alternatywnych metod na pozbycie się pasożytów. Czy istnieją naturalne sposoby odrobaczania dzieci? Tak, ale mają ograniczoną skuteczność – większość naturalnych metod odrobaczania nie usunie pasożytów z organizmu, a jedynie powstrzyma na pewien czas ich rozmnażanie. Do domowych środków, stosowanych w kuracjach przeciwpasożytniczych, należą:

  • pestki dyni spożywane na czczo,
  • sok z kiszonek w połączeniu z czosnkiem,
  • niektóre zioła wykorzystywane w kuchni.

Do odrobaczania ziołami stosuje się bylicę, piołun, ostropest, tymianek, kurkumę, czarnuszkę czy oregano. Nie zawsze jednak jesteśmy w stanie przekonać nasze dziecko do innych smaków i spożycia tych produktów w takich ilościach, by uzyskać oczekiwany efekt. W trakcie odrobaczania dzieci ziołami lub innymi środkami wskazane jest ograniczenie w diecie słodyczy (węglowodanów) oraz zwiększenie ilości błonnika.

Profilaktyczne odrobaczanie dzieci

Czy można profilaktycznie odrobaczyć dziecko? Tak, jeśli są do tego wskazania. Dawki leków stosowane przy profilaktycznym odrobaczaniu dzieci i dorosłych są mniejsze niż te lecznicze. Ważnym i częstym źródłem zakażenia pasożytami są nasze domowe zwierzaki. Pies lub kot staje się „domownikiem” i ma swoje miejsce w naszej kuchni, pokoju zabaw dziecka czy sypialni. A przecież zakażenia pasożytnicze wśród zwierząt to duży problem. Stosowanie lecznicze lub profilaktyczne preparatów przeciwpasożytniczych dla naszych pupili chroni nas przed rozwojem takich zakażeń. Podanie leków zwierzakowi powinno się odbywać w jednym czasie z kuracją przeciwpasożytniczą przeprowadzoną w rodzinie.

Autor

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję