Metody łagodzenia bólu i wsparcie przyszłej mamy w porodzie naturalnym

Poród to wielkie i niezwykle ważne wydarzenie w życiu kobiety. Doświadczenie narodzin dziecka zostaje z kobietą do końca życia, warto więc, zrobić wszystko by było to doświadczenie budujące i szczęśliwe. Możliwości wsparcia kobiety w porodzie naturalnym jest wiele, a przygotowania do narodzin dziecka można rozpocząć już około połowy ciąży.

Edukacja przedporodowa a poród

Niekwestionowaną królową wszystkich przygotowań do porodu jest edukacja przedporodowa. Szkoła rodzenia i spotkania z położną środowiskową być może nie nauczą przyszłej mamy, jak rodzić, ale redukują stres związany z nieznaną sytuacją jaką jest poród. Przyszła mama dowie się, między innymi:

  • jak przygotować się do porodu;
  • jak przebiega poród;
  • czym charakteryzują się i jak złagodzić skurcze porodowe.

Szkoła rodzenia

Oprócz tematów dotyczących przygotowania do porodu i samego procesu narodzin dziecka, zajęcia w szkole rodzenia dotyczą również okresu ciąży i połogu a także podstaw opieki nad noworodkiem. Warto z nich skorzystać, zwłaszcza, że większość ze szkół rodzenia oferuje kursy finansowane przez urzędy miasta, gminy czy fundacje. Są więc całkowicie bezpłatne dla przyszłych rodziców. Na tych zajęciach skorzysta nie tylko mama, ale także przyszły tata.

Spotkania edukacyjne z położną środowiskową

Szkoła rodzenia to nie jedyny sposób na zdobycie wiedzy i przygotowanie się do porodu. Od 21 tygodnia ciąży, NFZ finansuje spotkania edukacyjne z położną środowiskową. Mają one na celu wsparcie kobiety w przygotowaniu do porodu i opieką nad nowonarodzonym dzieckiem. Przyszła mama może liczyć na spotkania z położną raz w tygodniu, do ukończenia 31 tygodnia ciąży a od 32. nawet dwa razy w tygodniu.

Udział w tych spotkaniach jest dobrowolny. By móc z nich skorzystać należy wypełnić odpowiednią deklarację i wybrać swoją położną środowiskową. Po urodzeniu, ta sama położna odwiedzi w domu świeżo upieczonych rodziców i wesprze w pierwszych momentach opieki nad noworodkiem.

Poród z osobą towarzyszącą

Obecność bliskiej, zaufanej osoby w tej wyjątkowej, ale i trudnej chwili, jaką jest poród, pozwala kobiecie czuć się bezpieczniej i pewniej. Najczęściej wybór pada na przyszłego tatę. Jednak ojciec dziecka to nie jedyna osoba, która może udzielić wsparcia rodzącej.

Weronika Piekutowska-Kowal

Położna, Blok Porodowy i Operacyjny, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Kluczem przy wyborze osoby towarzyszącej przy porodzie jest to jakiego wsparcia możemy od niej oczekiwać. Osoba towarzysząca nie ma jedynie funkcji świadka narodzin. Jej główną rolą jest wspieranie przyszłej mamy i odpowiadanie na jej potrzeby. W sytuacji, gdy partner nie jest gotowy na uczestnictwo w porodzie lub wydaje się, że może nie być oczekiwanym wsparciem w porodzie, przyszła mama może wybrać inną osobę towarzyszącą. Ta rola nie jest zarezerwowana jedynie dla ojca dziecka. Rolę osoby towarzyszącej może podjąć przyjaciółka, mama, siostra, która będzie miała na celu pomoc i wsparcie kobiety w porodzie. Jeśli przyszła mama nie może liczyć na żadną z bliskich osób, może skorzystać ze wsparcia douli czyli profesjonalnego wsparcia w procesie narodzin.

Badania naukowe dowodzą, że obecność osoby towarzyszącej ułatwia poród, łagodzi dolegliwości bólowe i wpływa pozytywnie na doświadczenia porodowe.

Poród a wsparcie osoby towarzyszącej

Należy pamiętać, że ciężarna może potrzebować wsparcia jeszcze przed rozpoczęciem porodu. Bardzo ważne jest by wszystkie kwestie i oczekiwania wobec siebie omówić wcześniej. Dobrze jest ustalić role i zadania, które obie osoby mają do spełnienia. Taka rozmowa na temat oczekiwań wobec siebie pomoże uniknąć nieporozumień i stresów w kryzysowej sytuacji.

Osoba towarzysząca, między innymi powinna brać udział w pakowaniu walizki do szpitala, może wziąć na siebie organizację transportu i opracowanie trasy. Szukanie rzeczy i drogi do szpitala w trakcie skurczów, może być dla kobiety zwyczajnie trudne i dezorganizujące. Udowodnione jest, że stres potęguje ból porodowy więc rola osoby towarzysząca jest więc istotna w tym jak łagodzić skurcze porodowe.

Łagodzenie bólu porodowego to nie tylko masaż, pomoc w wybieraniu dogodnych pozycji i technikach oddechowych, ale też udział we wszystkich kwestiach organizacyjnych.

Nawet jeśli partner życiowy przyszłej mamy nie będzie obecny przy porodzie, może jej pomóc przygotować ciało do porodu. Masaż krocza przed porodem, może pomóc kobiecie uniknąć pęknięcia krocza lub zminimalizować ryzyko jego nacięcia. Ponadto, masaż krocza uelastycznia tkanki krocza pomaga otworzyć się ciału w trakcie rodzenia się główki dziecka. Zastanawiasz się jak masować krocze przed porodem? Poniżej znajdziesz kilka wskazówek.

Jak masować krocze przed porodem? 

Ważna jest systematyczność. Jeśli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych a masaż nie powoduje dyskomfortu można go rozpocząć już około 34 tygodnia ciąży. Masaż krocza można wykonywać raz dziennie, najlepiej po kąpieli. Do masażu najlepiej użyć olejku ze słodkich migdałów, oliwy z oliwek lub oleju kokosowego. Jak powinno się masować krocze przed porodem?

W czystych dłoniach rozgrzewamy olejek. Palec wskazujący lub kciuk wsuwamy do pochwy na głębokość około 2 cm. Tkanki krocza, czyli przestrzeń między pochwą a odbytem rozciągamy delikatnie ruchami po półokręgu, między godziną 3 a 9. W trakcie masażu, tkanki będą się rozgrzewać i może pojawić się uczucie delikatnego pieczenia.

Czas trwania masażu nie powinien przekroczyć 5 minut. Jeśli będzie wywoływał dyskomfort należy go przerwać. Wiesz już jak masować krocze przed porodem. Nie zapominaj jednak, że dodatkowo warto zadbać o spokojną, miłą atmosferę i wygodną pozycję w trakcie zabiegu.

Weronika Piekutowska-Kowal

Położna, Blok Porodowy i Operacyjny, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

W przygotowaniu krocza i ułatwieniu porodu pomocne mogą być ćwiczenia mięśni dna miednicy. W sieci można znaleźć kursy i instrukcje ćwiczeń. Kobieta w ciąży może też skorzystać z wizyt u fizjoterapeuty uroginekologicznego, który w profesjonalny sposób pokieruje przygotowaniami do porodu naturalnego. W przygotowaniu ciała do porodu równie pomocna jest aktywność fizyczna, z której nie powinny rezygnować przyszłe mamy, jeśli tylko ich samopoczucie i zdrowie na to pozwala. Aktywne mamy mogą liczyć na sprawny przebieg porodu a aktywność fizyczna pozwala złagodzić skurcze porodowe na każdym jego etapie.

Poród naturalny bez bólu 

Choć to może wydawać się niemożliwe, jest wiele metod, by ból w przebiegu naturalnego porodu nie był straszny i paraliżujący. Po odpowiedniej edukacji w ciąży, przyszła mama wie czego się spodziewać i jak wyglądają skurcze porodowe. Ból w porodzie naturalnym nie następuje nagle, a rozwija się z czasem jego trwania.

Początkowo skurcze pojawiają się nieregularnie i większość kobiet odczuwa je jako wrażenia podobne do tych towarzyszących miesiączce. Ból dotyczy głównie podbrzusza i okolicy krzyżowej, można zauważyć napinanie się brzucha. Jeśli wrażenia te pojawiają się w ciągu dnia, przyszła mama nie powinna przerywać codziennych czynności, to jest czas, kiedy ciało przygotowuje się do rozpoczęcia porodu. Jeśli będzie to wieczór lub noc po aktywnym dniu, przerwy między skurczami lepiej spędzić na odpoczynku i złapać kilka chwil snu. Na tym etapie skurcze mogą się równie dobrze skończyć jak i przejść w regularne skurcze porodowe.

Weronika Piekutowska-Kowal

Położna, Blok Porodowy i Operacyjny, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

W chwili, gdy skurcze zaczną przybierać na sile i regularności, pomocny w złagodzeniu skurczy może okazać się prysznic. Nie jest to prysznic dla higieny ciała, ale dla jego relaksu i rozgrzania. Ciepła woda złagodzi skurcze i pozwoli nam ocenić czy są to prawdziwe skurcze porodowe, czy raczej skurcze przepowiadające. Prysznic może trwać spokojnie i 30-40 min. Dobrze jest podejść do tych pierwszych skurczy ze spokojem i optymizmem. Jest to naturalny element ciąży i porodu a kobiece ciało jest stworzone do tego by przez to przejść. Każdy skurcz przybliża spotkanie z ukochanym maleństwem. Pozytywne nastawienie i wiara we własne siły pomogą zwizualizować sobie łatwy i szybki poród. Siła umysłu w procesie narodzin dziecka jest niezwykła.

Poród a ruch i oddech 

Gdy skurcze stają się intensywniejsze warto pozostać w ruchu. Aktywność fizyczna taka jak:

  • kręcenie biodrami;
  • taniec;
  • kucanie;
  • klęk podparty;
  • ćwiczenia na piłce gimnastycznej;
  • i przybieranie wygodnej pozycji

pomaga ciału się rozluźnić. W czasie regularnych skurczy, techniki pogłębionego oddechu ułatwią przetrwanie szczytu skurczu, rozluźniają i dotleniają macicę oraz tkanki łagodząc ból.

Stosowanie technik oddechowych w porodzie ma więcej zalet. Kobieta skupia się na pogłębieniu wdechu i spokojnym wydechu co odwraca częściowo uwagę od skurczu, oraz poprawia utlenowanie krwi. Ma to pozytywny wpływ samopoczucie rodzącego się maluszka.

Poród w hipnozie

Coraz popularniejsze w ostatnich latach staje się korzystanie z technik hypno birth, czyli porodu w hipnozie. Do porodu w hipnozie należy przygotowywać się wcześniej, by nauczyć się odpowiedniej relaksacji i zapoznać z tą techniką łagodzenia bólu porodowego. Niektórym kobietom hipnoza pomaga przeżyć poród bez korzystania z farmakologii.

TENS

Metoda znajdująca się wpół drogi między naturą a technologią. Aparat TENS składa się z elektrod, które są przyklejane na plecach rodzącej i urządzenia sterującego. Aparat emituje impulsy elektryczne stymulujące nerwy w trakcie skurczu. Po skurczu, wytwarza impulsy o mniejszym natężeniu powodujące wydzielanie się naturalnego środka znieczulającego, czyli endorfin. Urządzenie obsługuje sama kobieta, dostosowując program pracy aparatu do intensywności skurczów. Partner może pomóc w odpowiednim rozmieszczeniu elektrod na plecach. Może też zadbać o dodatkowy komplet baterii, gdyby te się wyczerpały w trakcie pracy.

Miejsce porodu a potrzeby przyszłej mamy 

W kwestii tego, jak złagodzić skurcze porodowe i usprawnić przebieg porodu, niezwykle ważne jest otoczenie w jakim kobieta rodzi. Przyszła mama powinna ustalić, na czym zależy jej w porodzie i czy dane miejsce sprzyja tym założeniom. Dobrze jest dowiedzieć się wcześniej czy wybrane miejsce może sprostać tym oczekiwaniom. Poczucie komfortu i bezpieczeństwa powinno być kluczowe w wyborze.

W związku z tym, że od wielu lat nie obowiązuje rejonizacja, przyszła mama może wybrać dowolny szpital, który spełnia jej oczekiwania.

Niektóre mamy decydują się na przejechanie kilkuset kilometrów by doświadczyć spokojnego i bezpiecznego porodu a stworzony wcześniej plan porodu pomoże personelowi szpitalnemu opiekować się nią zgodnie z preferencjami.

Poród poza szpitalem

Poród naturalny nie musi odbywać się w szpitalu. Alternatywą dla oddziałów szpitalnych i pełnego zaplecza medycznego są domy narodzin, w których może odbyć się poród w zbliżonych do domowych warunków, pod czujnym okiem położnej. Coraz popularniejsze stają się również porody domowe.

Wybór przyjaznego miejsca, tak jak wybór osoby towarzyszącej w znacznym stopniu redukuje stres, a co za tym idzie ból porodowy. Jeśli z powodów zdrowotnych przyszła mama trafi do miejsca, które nie w pełni pokrywa się z jej wyobrażeniem, to nic strasznego. Bliska osoba i zadbanie o przyjazną atmosferę pomoże poczuć jej się komfortowo. Ulubiona muzyka, playlista przygotowana do słuchania w porodzie rozluźni przyszłą mamę w pierwszym okresie porodu jak i nada rytm do działania, gdy kulminacyjny moment nadejdzie.

Poród w szpitalu 

Jeśli wybór miejsca do powitania maluszka padł na szpital, dobrze jest udać się do niego, gdy poród rozpocznie się na dobre. Pierwsze skurcze nie oznaczają, że już musimy oddać się w ręce personelu medycznego. Przy pierwszym porodzie, dobrze jest poczekać aż skurcze będą naprawdę silne i regularne. Powinny pojawiać się co 4-5 minut i utrzymywać przez minimum 1-2h. Doświadczone mamy łatwiej ocenią, kiedy zaczyna się poród i powinny pamiętać, że kolejny poród zwykle trwa krócej niż pierwszy.

Przyszła mama może sama zrobić wiele, by złagodzić skurcze porodowe., Powinna jednak pamiętać, że w razie, gdyby ból był trudny do zniesienia, może skorzystać z pomocy i doświadczenia personelu medycznego. Dostępnych jest wiele metod łagodzenia bólu w porodzie naturalnym.

Weronika Piekutowska-Kowal

Położna, Blok Porodowy i Operacyjny, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Aby poród naturalny odbył się bez bólu, szpitalne oddziały mają do zaoferowania oprócz tych naturalnych, farmakologiczne metody. Medycyna przychodzi kobietom z pomocą, gdy poród się przedłuża lub skurcze są zbyt intensywne by można je było złagodzić przy pomocy metod naturalnych. W takich sytuacja wsparciem w porodzie służy analgezja wziewna, czyli gaz. Rodząca wdycha gaz za pomocą specjalnego ustnika. Gaz, który stosowany jest do znieczulenia porodu składa się w 50% z tlenu i 50% podtlenku azotu, potocznie zwanego gazem rozweselającym. Zastosowanie gazu nie wyklucza możliwości skorzystania z kolejnych metod farmakologicznych.

Znieczulenie zewnątrzoponowe: poród bez bólu

Największą skutecznością, w łagodzeniu bólu porodowej, cieszy się znieczulenie zewnątrzoponowe. Pojedyncza dawka leku znieczulającego pozwala znacznie złagodzić bóle porodowe na czas około 2 godzin. Dzięki technice założenia znieczulenia, możliwe jest podawanie kolejnych dawek. Przy odpowiednim działaniu, rodząca nie musi rezygnować z ruchu czy pozycji wertykalnych. Skurcze są odczuwane przez kobietę, ale znacznie lżej niż przed podaniem znieczulenia.

Warunkiem podania takiego znieczulenia jest brak przeciwwskazań zdrowotnych, odpowiednie rozwarcie szyjki macicy oraz ścisła współpraca przyszłej mamy z zespołem anestezjologicznym.

Istnieje wiele możliwości i metod, by poród naturalny odbył się w sposób harmonijny, bezpieczny i bez zbędnego bólu. Kobieta rodząca jest w szczególnym momencie swojego życia. W tym czasie będzie otoczona opieką i wsparciem, zarówno ze strony bliskich osób, jak i personelu medycznego. Może sięgać po dostępne i wygodne dla siebie metody na poród bez bólu. Wszystko po to, by narodziny dziecka nie były traumą, ale doświadczeniem budującym i dającym siłę na start w udane macierzyństwo.

 

Autor

Weronika Piekutowska-Kowal

Położna, Blok Porodowy i Operacyjny, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję