Karmienie piersią w miejscach publicznych

Tematem społecznej, burzliwej dyskusji jest karmienie piersią w miejscach publicznych. Z jednej strony są ci, którzy uważają, że czynność ta wypływa z naturalnej potrzeby organizmu matki, odpowiadającego na potrzeby dziecka. Z drugiej stoją przeciwnicy, którzy uważają to za irytujące, niesmaczne i chcą, by takie postawy karać, bądź matki upominać. Gdzie jest zatem złoty środek na karmienie piersią dziecka w każdej sytuacji? Czy rozwiązanie tkwi wyłącznie w dyskretnym zasłanianiu ciała chustą?

Karmienie w miejscach publicznych

Jedni uznają, że karmiąca matka w sklepie czy parku jest irytująca, a sama czynność wobec innych ludzi, przebywających w otoczeniu, jest nietaktem. Z drugiej strony wiadomo, że pokarm mamy jest najlepszy, wyjątkowy, dopasowany, zmieniający się ilościowo i jakościowo względem rosnących potrzeb dziecka. Zatem dlaczego mama ma się krępować dawania go dziecku?

Karmienie piersią jest najbardziej naturalną metodą żywienia niemowląt, jednocześnie wygodną, ponieważ daje mamie swobodę przemieszczania się. Dzięki temu wyjście mamy z dzieckiem z domu przestaje być źródłem dodatkowego stresu.  Nie da się jednak wykluczyć skrępowania młodej mamy, atakowanej krytyką przeciwników karmienia na żądanie – czyli w każdej sytuacji i w każdym miejscu. Niektóre osoby nie rozróżniają faktu karmienia dziecka, od samej fizyczności i otwartej piersi. Jaką przyjąć postawę, by karmienie poza domem nie było problematyczne ani dla mamy, ani dla otoczenia?

Wsparcie dla mam karmiących piersią

Wiele instytucji i lokali usługowych wychodzi naprzeciw potrzebom matek karmiących. W niektórych miejscach publicznych, galeriach handlowych, restauracjach, znajdują się specjalne pomieszczenia, a nawet udogodnienia, tj. przewijaki dla dzieci, wygodne fotele dla mam karmiących. W takiej przestrzeni kobieta może w spokoju, z dala od wzroku innych, w higienicznych warunkach, nakarmić swoje dziecko, nie skupiając na sobie wzroku, nikogo nie oburzając i nie przeszkadzając.

Lista przyjaznych dla karmiących mam miejsc, którą można znaleźć w sieci, stale rośnie. To podkreśla fakt, że świadomość społeczna w tym temacie i akceptacja karmienia piersią w miejscach publicznych rośnie, a tym samym jest więcej zwolenników niż przeciwników karmienia piersią.

Jak pomóc sobie, karmiąc w miejscu publicznym?

• Dobrze jest, by mama mogła „odciąć się” od świata zewnętrznego, w którym znajduje się wraz z dzieckiem i znalazła miejsce, w którym oboje poczują się spokojni i w komfortowej sytuacji.
• Takie ustronne miejsce, to nie musi być toaleta. Miejsce publiczne może zawierać pokój dla matki karmiącej.
• Jeśli kobieta czuje się skrępowana, odsłaniając pierś w miejscu publicznym, warto, by zadbała o chustę zasłaniającą ciało, lub pelerynę do karmienia.
• W sklepach jest dostępna bawełniana odzież do karmienia, bluzki ze specjalnymi wcięciami, bądź rozpinane i specjalny biustonosz do karmienia, ułatwiający wyjęcie piersi.
• Każda kobieta jest inna. Jeśli któraś z mam zauważy, że karmienie poza domem jest dla niej źródłem niepokoju i stresu, nie musi karmić publicznie dziecka. Jednak warto pamiętać, że może to robić, zwracając uwagę na dyskretny, komfortowy dla siebie i dziecka moment.

Karmienie piersią w kościele

Karmienie piersią w kościele jest także trudnym tematem, a przecież różne są sytuacje i należy się tematowi przyjrzeć również od tej strony. Jakiś czas temu powstała w sieci kampania #konieczabawywchowanego. Organizatorzy uruchamiają system rad dotyczący kultury karmienia w miejscach publicznych. Takim miejscem jest również kościół.

Kościół jako miejsce publiczne jest jednocześnie miejscem spotkania wspólnoty wiernych, do której należą także małe dzieci. Sam papież, jako autorytet kościoła, zachęca do karmienia piersią. Jeśli mama zabiera do kościoła dziecko, warto, by przyszła odrobinę wcześniej, by zająć odpowiednie miejsce, dzięki któremu będzie mogła wygodnie i możliwie dyskretnie w razie potrzeby nakarmić dziecko.

Dobrym rozwiązaniem może być obecność na mszy dla rodzin z dziećmi. Kiedy o jednej godzinie w kościele gromadzą się rodziny z małymi dziećmi, to w takiej atmosferze panuje największe zrozumienie dla płaczu czy innych zachowań dzieci, a także dla potrzeb nakarmienia dziecka.

Karmienie piersią w miejscu publicznym a prawo

Niezależnie od miejsca – czy jest to autobus, centrum handlowe, park czy restauracja, kobieta  ma prawo nakarmić swoje dziecko piersią. Oczywiście reakcje przechodniów, pasażerów czy klientów są różne, ale to tylko napotkani ludzie i nie można skupiać się na tym, by dogodzić wszystkim.

Celem mamy jest odpowiedzialność za dziecko. Najważniejsze dla mamy jest bezpieczeństwo dziecka, a priorytetem jego zdrowie i dobre samopoczucie. Każdy krytyczny wzrok można zignorować, natomiast jawnie mama powinna zaprotestować na wszelkie przejawy obraźliwych uwag pod jej adresem, ponieważ w Polsce kobiety mają prawo karmić w miejscu publicznym.

Oświadczenie Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania z 2016 roku mówi, że „kobieta ma prawo do swobodnego karmienia piersią w miejscach publicznych. Przepisy polskiego prawa nie zabraniają karmienia w miejscu publicznym (restauracji, centrum handlowym czy w komunikacji miejskiej). Przedsiębiorca, który wywiera presję na karmiącej kobiecie, aby zmieniła miejsce karmienia, działa bezprawnie. Karmiąca matka, która zostanie wyproszona ma prawo dochodzenia odszkodowania od właściciela obiektu na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, gdyż takie zachowanie może być uznane za przejaw dyskryminacji ze względu na płeć (art. 60). Przepis art. 12 tejże ustawy stanowi, że w przypadku naruszeń zasady równego traktowania (…) przysługuje roszczenie o odszkodowanie”.

Konwencja praw dziecka a karmienie piersią 

Polska także od 25 lat jest stroną Konwencji o prawach dziecka, która podkreśla wielką wagę jego zdrowego rozwoju, a co za tym idzie – karmienie piersią, jak wiadomo z medycznego punktu widzenia, bierze w tym szczególny udział. Zgodnie z zaleceniami pediatrów, przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka podstawą żywienia powinno pozostać mleko mamy. Ten pokarm jest pełnowartościowy, dostarcza dziecku wszystkich niezbędnych do rozwoju substancji, a także wzmacnia jego układ odpornościowy. Pod względem psychologicznym sama czynność karmienia piersią buduje poczucie bezpieczeństwa i bliskości z mamą i przekłada się na późniejszą dobrą relację z dzieckiem.

Nieobyczajność w kodeksie wykroczeń

Co prawda, kodeks wykroczeń odnosi się do nieobyczajnego wybryku (przepis art. 140 kodeksu wykroczeń), który podlega karze aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 1500 złotych albo karze nagany. Jednak, zgodnie z definicją, wybryk nieobyczajny, to taki, który narusza dobre zasady funkcjonowania społecznego – czyli zachowanie, mogące wywołać u przeciętnego człowieka zgorszenie, uczucie odrazy, gniewu, oburzenia (np. załatwianie potrzeb fizjologicznych czy spacerowanie nago w publicznym miejscu).

Nie można uznać, że do wyżej wymienionych zachowań, noszących znamiona czynu nieobyczajnego, zalicza się także karmienie dziecka piersią w miejscu publicznym. Potwierdzenie tej tezy, można odnaleźć chociażby w orzecznictwie sądowym.

Karmienie piersią w prawie pracy

Także prawo pracy reguluje przepis mówiący o czynności karmienia piersią dzieci. Zgodnie z polskim prawem również art. 187 kodeksu pracy stanowi, że każdej pracownicy karmiącej piersią przysługuje pełnopłatna przerwa na karmienie, która wliczana jest do czasu pracy. W przypadku, gdy kobieta karmi jedno dziecko przysługują jej dwie półgodzinne przerwy, jeżeli natomiast karmi więcej niż jedno dziecko – dwie przerwy, w wymiarze po 45 minut każda.

Wydaje się zatem, że tematyka karmienia piersią na forum nie jest dylematem w sensie prawnym, ale problemem społecznym, bo dotyczy norm wzajemnego społecznego życia. W normach tych mieszczą się również takie cechy człowieka jak tolerancja, wyrozumiałość i otwartość na potrzeby ludzi, także tych najmniejszych.

Źródła:

http://kancelaria-cpr.pl/2017/10/26/karmienie-piersia-miejscach-publicznych-a-prawo/
Kodeks pracy, rozdz. IV, Systemy i rozkłady czasu pracy, Art. 148
Kodeks wykroczeń, rozdz. XVI, Wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej, Art. 140, Art. 151
Dz.U.2020.0.2156 t.j. – Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, rozdz. 2, Zasada równego traktowania i środki prawne dla jej ochrony
Konwencja o prawach dziecka– międzynarodowa konwencja przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r.
Dz. U. 2010 Nr 254 poz. 1700 Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania