Kalendarz Ciążowy

Czy 10 tydzień ciąży to już znacząco powiększony brzuch i zauważalny przyrost na wadze? Dlaczego pierwszą wizytę u ginekologa trzeba odbyć najpóźniej w 10 tygodniu ciąży i czy USG jest wówczas obowiązkowe? Jaka jest wielkość płodu na tym etapie?

Dziesiąty tydzień ciąży oznacza koniec okresu rozwoju zarodkowego i początek fazy płodowej, choć często utrzymują się znane z poprzednich tygodni objawy. Ryzyko poronienia oraz wystąpienia u dziecka wad rozwojowych zaczyna spadać w 10 tygodniu ciąży, jednak przyszłe mamy nadal powinny na siebie uważać. 10 tydzień to również ostatni moment na pierwszą „ciążową” wizytę u lekarza.

10 tydzień ciąży: który to miesiąc?

Na początek warto wyjaśnić, który to miesiąc. 10 tydzień ciąży należy do pierwszego trymestru i przypada w połowie trzeciego miesiąca. Zarodek w zdrowej ciąży rozwija się wówczas na tyle regularnie, że na podstawie milimetrowej różnicy długości (CRL) można określić jego wiek, a także niemal co do dnia ustalić datę poczęcia.

USG, wykonane w I trymestrze, potwierdza lub koryguje wiek ciąży, który do tej pory był oszacowany na podstawie daty ostatniej miesiączki. To szczególnie istotna informacja, w przypadku kobiet, których cykle nie są regularne.

Trzeci miesiąc (i 10 tydzień) może oznaczać, że z uwagi na rosnący brzuch przyszłej mamy, jej stan zacznie być dostrzegalny dla otoczenia. Można się spodziewać, że w ciąży bliźniaczej i mnogiej brzuch będzie widoczny bardziej, niż przy jednym dziecku i u pierworódki. Paradoksem jest to, że niektóre kobiety w tym czasie chudną w związku z nadwrażliwością na zapachy czy smaki i mdłościami, co może opóźnić ciążowe przybieranie na wadze.

Pierwsza wizyta: najpóźniej w 10 tygodniu ciąży

Badanie USG do 10 tygodnia ciąży jest nieobowiązkowe, ale zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia na temat harmonogramu kontroli lekarskich w okresie ciąży, pierwsza wizyta u ginekologa powinna odbyć się najpóźniej w 10 tygodniu ciąży. Jest to również warunkiem przyznania po urodzeniu świadczenia na dziecko, tzw. becikowego. Niezależnie od tego, przyszłym mamom rekomenduje się umówienie się na pierwszą wizytę wcześniej niż w 10 tygodniu – optymalnie pod koniec drugiego miesiąca ciąży. Wcześniejsze kontrole lekarskie i badania USG są niezbędne w przypadku kobiet, których ciąża jest zagrożona lub występują inne problemy ze zdrowiem (np. cukrzyca, nadciśnienie etc.). 

Na pierwszej wizycie lekarz zakłada kartę ciąży i zleca wykonanie badań laboratoryjnych. Oprócz analizy ogólnej moczu, morfologii z oznaczeniem grupy krwi i przeciwciał odpornościowych Rh, istotne jest również sprawdzenie poziomu glukozy i TSH, a także wykluczenie niebezpiecznych dla ciąży chorób (różyczki, cytomegalii, toksoplazmozy, WZW Bi C, kiły oraz HIV). Podczas pierwszej wizyty ginekolog przeprowadza badanie palpacyjne piersi. Na początku ciąży warto wykonać USG piersi (jeśli nie było robione w ciągu ostatniego roku), celem wykluczenia nieprawidłowości. Kobieta powinna też co miesiąc sama badać piersi. Dokumentację medyczną związaną z ciążą warto gromadzić i przechowywać w jednym miejscu, najlepiej w porządku chronologicznym, aby łatwo było sięgnąć do najbardziej aktualnych wyników/danych.  

10 tydzień ciąży na zdjęciach USG

Dzięki USG wiadomo, że zarodek ma wielkość 23-31 mm, waży 5 gramów i rośnie nawet o 2 mm każdego dnia. Ze względu na podkurczone nóżki wielkość płodu (a właściwie jeszcze zarodka) w 10 tygodniu ciąży nadal określana jest za pomocą CRL, czyli wymiaru ciemieniowo-siedzeniowego. 

Serce bije z częstotliwością 120-160 uderzeń na minutę. Jeśli podczas USG w 10 tygodniu ciąży lekarz nie stwierdzi akcji serca, mogło dojść do poronienia. Z kolei jej obniżenie może świadczyć o wadach płodu. USG w 10 tygodniu ciąży nadal jest wykonywane sondą dopochwową, a nie przez powłoki brzuszne. Ta metoda również pozwala przyszłej mamie zobaczyć zarodek i otrzymać zdjęcia (wydruk). Na zdjęciu USG w 10 tygodniu ciąży będzie już widać:

  • nogi i ręce ze zgiętymi kolanami i łokciami,
  • głowę o wyraźnym kształcie, nos i usta,
  • palce u dłoni i stóp.

Przy ciąży bliźniaczej na zdjęciu USG będzie widać dwa zarodki. Taka ciąża zdarza się raz na 85 przypadków. W przypadku trojaczków prawdopodobieństwo wynosi 1:7225, a czworaczków – 1:614125.

Czego nie widać na USG w 10 tygodniu ciąży?

To, czego na zdjęciach wykonanych podczas badania w 10 tygodniu ciąży nie widać, to podniebienie, zalążki zębów, coraz twardsze kości. Zarodek ma już wówczas wszystkie układy i narządy, a oprócz pęcherzyka chronią go błony płodowe. Łożysko przejmuje funkcję zanikającego na tym etapie pęcherzyka żółtkowego, dostarczając tlen i składniki odżywcze z organizmu matki.  Zarodek zaczyna coraz więcej się poruszać, choć jest jeszcze zbyt mały, aby ruchy były odczuwalne dla mamy. Rozwiniętych już w pełni organów płciowych malucha nie da się jeszcze wyraźnie zobaczyć, ale począwszy od 10 tygodnia ciąży jest możliwe rozpoznanie płci dziecka, dzięki badaniu tzw. wolnego DNA płodowego z krwi matki

Objawy i brzuch kobiety w 10 tygodniu ciąży

Na razie da się go jeszcze ukryć pod ubraniem, ale u części przyszłych mam w skąpym stroju lub bikini brzuch w 10 tygodniu ciąży będzie zdecydowanie widoczny. Macica rośnie, a wraz z nią mogą być odczuwalne lekkie bóle w okolicy brzucha. Do 10 tygodnia ciąży prawidłowy jest przyrost masy ciała do ok. 1 kilograma, a wiąże się on z powiększającym się biustem, a także macicą i okolicami brzucha.

10 tydzień to też czas, w którym dość częste są problemy jelitowe. Zmiany hormonalne wraz z ochotą na nietypowe połączenia smaków mogą prowadzić do niestrawności. Dodatkowo rosnąca macica w brzuchu w 10 tygodniu powoduje ucisk brzucha na jelita. Przy ciąży bliźniaczej dolegliwości te mogą być zwielokrotnione.

Inne często spotykane objawy 10 tygodnia ciąży to:

  • zawroty głowy,
  • wymioty,
  • nadwrażliwe dziąsła,
  • częste oddawanie moczu,
  • zmęczenie.

W 10 tygodniu ciąży powyższe objawy nie powinny martwić przyszłej mamy. Są jednak i takie, przy których warto być szczególnie czujnym.

Co może niepokoić w 10 tygodniu ciąży?

Wśród objawów kojarzonych z poronieniem w 10 tygodniu ciąży wymieniane nagłe krwotoki z dróg rodnych i silne bóle brzucha. Zawsze w takich wypadkach konieczna jest szybka konsultacja lekarska. Ryzyko poronienia w 10 tygodniu ciąży jest jeszcze stosunkowo wysokie, ale stopniowo zaczyna spadać. Jedną z przyczyn krwawienia występującego do około 10 tygodnia ciąży bywa niedobór progesteronu – aby ograniczyć ryzyko poronienia, lekarz może wówczas przepisać progesteron lub jego pochodne.

Przy nasileniu nudności i wymiotów u przyszłej mamy, ważne jest, aby nie doprowadzić do odwodnienia organizmu – w okresie ciąży dzienne zapotrzebowanie na płyny wzrasta o ok. 0,3 l w porównaniu do okresu sprzed ciąży i wynosi ok. 2,3 l. Jest to związane ze wzrostem objętości krwi, rozwojem tkanek płodu, błon płodowych i powiększającej się macicy. Przyszłym mamom zaleca się picie niewielkich ilości wody dobrej jakości w niewielkich porcjach przez cały dzień. Intensywne wymioty w I trymestrze, zwłaszcza przy krótkim odstępie między obecną i poprzednią ciążą, to większe ryzyko wystąpienia anemii, która może mieć poważne następstwa – zarówno dla płodu, jak i przyszłej mamy.


Konsultacja:

dr hab. n. med. prof. IMID Tadeusz Issat – Kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka;

Maria Krowicka-Wasyl – lekarz rezydent w trakcie specjalizacji z ginekologii i położnictwa, Klinika Położnictwa i Ginekologii w Instytucie Matki i Dziecka.

Źródła:

Fetal Size and Dating: Charts Recommended for Clinical Obstetric Practice, ULTRASOUND, August 2009, Volume 17, No. 3

Estimating Fetal Gestational Age, Radiology Key

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję