Co na jęczmień u dziecka?

10 czerwca 2021

Jęczmień na oku u dziecka to przypadłość, o którą często pytają rodzice maluchów i starszaków. Czym jest, jak wygląda i skąd się bierze jęczmień na powiece u dziecka? Czy z jęczmieniem można wychodzić na dwór? Jak zapobiegać jego powstawaniu, a jeśli już jęczmień na oku się pojawi – jak leczyć go u dziecka? Czy wystarczą domowe sposoby na złagodzenie objawów, czy trzeba skonsultować się z lekarzem? Wszystko stanie się jasne, jak tylko przeczytasz tekst poniżej.

Jęczmień, czyli guzek powstający w wyniku stanu zapalnego brzegu powieki, to przykra dolegliwość – szczególnie, jeśli pojawia się u dziecka. Widzimy wtedy miejscowe zaczerwienienie, obrzęk lub zgrubienie powieki, pojawia się krostka z ropą. Oko zaczyna łzawić, swędzi, może pojawić się światłowstręt i pojawia się ból.

Skąd bierze się jęczmień u dziecka?

Najczęściej jest to wynik braku przestrzegania higieny rąk, bowiem główną  przyczyną jęczmienia jest gronkowiec złocisty. Obecność tej bakterii na brzegu powieki powoduje powstanie stanu zapalnego z wytworzeniem ropnego guzka i wszystkimi następstwami miejscowego zapalenia (ból, obrzęk i zaczerwienienie). Powstawaniu jęczmienia sprzyjają też niektóre stany chorobowe. Są to:

  • cukrzyca,
  • zaburzenia odporności,
  • stany zapalne skóry (np. zapalenie łojotokowe).

Zależnie od lokalizacji zmiany wyróżniamy:

  1. jęczmień zewnętrzny – jeśli dotyczy gruczołów łojowych lub rzęskowych lub
  2. jęczmień wewnętrzny – jeśli powstaje w wyniku zakażenia gruczołów tarczkowych – wtedy jest umiejscowiony wewnątrz powieki.

Jak wygląda jęczmień na oku dziecka?

Najpierw pojawia się zaczerwienienie, potem w tym miejscu pojawia się grudka, która szybko powiększa się i powstaje ropna krosta – zwykle na szczycie zmiany widzimy biały czop, który tworzy się ze zbierającej się treści ropnej. Świąd, który towarzyszy zaczerwienieniu, po pojawieniu się treści ropnej zmienia się w ból. Może pojawić się też obrzęk całej powieki. Niekiedy w przypadku jęczmienia mogą wystąpić objawy ogólne, takie jak: gorączka, powiększenie lokalnych węzłów chłonnych (przyusznych) i złe samopoczucie.

Jak leczyć jęczmień u dziecka?

Ponieważ zmiana dotyczy oka, a więc bardzo ważnego w naszym życiu narządu, to o ile mamy taką możliwość, jak najszybciej wybierzmy się z dzieckiem do lekarza okulisty lub lekarza rodzinnego, który przepisze nam maść z antybiotykiem. Wcześnie zaaplikowany lek pomaga powstrzymać namnażanie się gronkowca, zmniejsza szanse ponownego nadkażenia i znacznie skraca czas leczenia.

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Jeśli dostęp do lekarza jest utrudniony, możemy spróbować domowych sposobów leczenia. Można 3-4 razy dziennie stosować ciepłe okłady przez kilkanaście minut. Pamiętajmy, aby używać do nich tylko jałowych gazików. Okłady możemy wykonywać także z gotowych, kupionych w aptece krążków żelowych, które rozgrzewamy przed przyłożeniem do oka.

Stare „babcine” metody, czyli ciepłe ugotowane na twardo jajko owinięte jałową gazą, wyparzona wcześniej ciepła łyżeczka, butelka z ciepłą wodą, także owinięta w jałowy gazik – to również sposoby łagodzenia objawów i przyspieszania ustępowania jęczmienia u dziecka. Pomóc w tym mogą także delikatne masaże tej zmienionej chorobowo okolicy. Przed wykonaniem takiego masażu koniecznie dokładnie umyjmy i zdezynfekujmy ręce lub użyjmy jednorazowych rękawiczek. Wykonując taki masaż pamiętajmy, aby masować w kierunku ujścia gruczołów na brzegu powieki. Jeśli zmiana znajduje się na górnej powiece, masujemy z góry do dołu, powiekę dolną masujemy w górę. Kolejna stosowana i polecana przez nasze babcie metoda na jęczmień, czyli pocieranie obrączką – niekoniecznie złotą – to nic innego, jak wykorzystanie rozgrzewającego masażu do przyspieszenia gojenia zmiany.

Jeżeli nie zastosujemy leczenia, jęczmień rozwija się przez 4-5 dni, po czym zwykle dochodzi do jego samoczynnego pęknięcia. Objawy towarzyszące temu są jednak dla dziecka nieprzyjemne. Jeśli nie umie się ono powstrzymać od drapania czy pocierania powieki, koniecznie załóżmy na chore oko opatrunek.

Czy z jęczmieniem na oku można wychodzić na dwór?

Oprócz kwestii, jak leczyć jęczmień u dziecka, rodziców często interesuje odpowiedź na pytanie, czy z jęczmieniem można wychodzić na dwór.  Jeśli stan ogólny pacjenta jest dobry, nie ma przeciwwskazań, aby w czasie obecności na oku jęczmienia wychodzić z dzieckiem na dwór. Musimy jednak zadbać o to, żeby nasza pociecha nie dotykała oka, na którym jest zmiana, a szczególnie zabrudzoną ręką. Pomocny może być wtedy opatrunek na „chorym” oku. Lepiej wtedy pospacerować z maluchem niż wybrać się do piaskownicy.

Rekomendowane produkty

Aleksandra Świeboda

Kierownik Działu Ocen i Rozwoju Współpracy w Instytucie Matki i Dziecka

Czy jęczmień może być groźny? 

Zdarza się, że jęczmień przechodzi on w postać przewlekłą – tzw. gradówkę, czyli bezbolesną, otorbioną zmianę o typie ziarniniaka tłuszczowego. Leczy się ją przez chirurgiczne usunięcie guzka. U pacjentów z osłabioną odpornością proces ropny może przenieść się do oczodołu, a to skutkuje poważniejszymi schorzeniami, takimi jak: ropowica tkanek oczodołu, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy ropni wewnątrzczaszkowych. Jeśli więc jęczmień nawraca u naszego dziecka, warto skontrolować jego układ immunologiczny.

Jak zapobiegać powstawaniu jęczmienia u dzieci? 

Podstawowa zasada to prawidłowa higiena rąk, twarzy i powiek. Koniecznie nauczmy naszą pociechę, aby po powrocie z dworu czy po zabawie ze zwierzętami umyła ręce. Warto też rozmawiać z dzieckiem o tym, że oczu nie należy pocierać czy dotykać brudnymi rękami, bo może to być przyczyną bardzo dokuczliwych dolegliwości.

Autor

Jolanta Wacławek

Lekarz pediatra w Oddziale Hospitalizacji Jednego Dnia, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję