Co musimy wiedzieć o roztoczach?

5 sierpnia 2021

Czym są roztocza i gdzie najczęściej bytują? Dlaczego obecność roztoczy nie jest wskazana w naszym otoczeniu i trzeba chronić przed nimi również najmłodszych? Jakie objawy daje alergia na roztocza? Czy jest możliwe ugryzienie przez roztocza, a jeśli tak, to jak wygląda? Przeczytaj nasz tekst i rozwiej wszelkie wątpliwości na temat roztoczy. 

Choć widoczne wyłącznie pod mikroskopem, roztocza – zwłaszcza te spotykane w domu – mogą bardzo uprzykrzyć życie zarówno nam, jak i naszym pociechom. Wyjaśniamy, czym są, gdzie najliczniej występują i jakie problemy zdrowotne powodują.

Czym są roztocza?

Roztocza należą do pajęczaków – są blisko spokrewnione z pająkami i kleszczami. Niewidoczne gołym okiem, osiągają rozmiary od kilkuset mikrometrów do 1 mm – roztocza można zatem zobaczyć tylko pod mikroskopem. Rozmnażają się w błyskawicznym tempie – w ciągu miesiąca samica jest w stanie złożyć około 300 jaj, dlatego w sprzyjających warunkach może przybywać ich bardzo szybko. Istnieje grupa roztoczy żyjących w warunkach domowych, nazywamy je roztoczami kurzu domowego.

Przyjmuje się, że w 1 gramie kurzu może znajdować się około 3 tys. osobników. Roztocza żywią się głównie złuszczonym naskórkiem ludzkim i zwierzęcym. Ilość naskórka, jaką człowiek naturalnie traci każdego dnia, daje wystarczające możliwości do swobodnego, rozwoju roztoczy w naszych domach.

Gdzie i kiedy najwięcej roztoczy?

Roztocza lubią sypialnie, materace, pościel, poduszki, koce, obicia tapicerowanych mebli, grube zasłony, dywany, maskotki i pluszaki. Tam mają idealne warunki bytowe. Najlepsza dla ich rozwoju temperatura powietrza wynosi ok. 23 st. C, ale dobrze radzą sobie w zakresie temperatur od 17 do 30 st. C, oraz wilgotności powyżej 60%. Poza domem roztocza preferują okolice jezior i stawów, jeżeli więc jesteśmy na nie uczuleni, nie będzie to dobry kierunek urlopowy. Na wyżej położonych terenach jest ich mniej. Znanych jest 45-46 tys. gatunków roztoczy.

Najwięcej roztoczy pojawia się w okresie od maja do sierpnia. Z kolei nadejście chłodniejszej pory roku i rozpoczęcie sezonu grzewczego, który wysusza powietrze, sprawia, że pochodzące od nich alergeny unoszą się w powietrzu, co może niekorzystanie wpływać na osoby uczulone.

Rekomendowane produkty

Aleksandra Świeboda

Kierownik Działu Ocen i Rozwoju Współpracy w Instytucie Matki i Dziecka

Alergia na roztocza: objawy

Roztocza, a dokładnie białka znajdujące się w ich odchodach, mogą wywoływać silne alergie, których objawy są następujące:

  • wodnisty katar,
  • napady kichania,
  • swędzenie/drapanie gardła,
  • ataki suchego kaszlu,
  • duszność,
  • świszczący oddech,
  • zaczerwienienie spojówek i łzawienie oczu,
  • przewlekła senność, zmęczenie,
  • bóle głowy,
  • problemy skórne, np. świąd, wysypka,

Roztocza mogą być również przyczyną astmy i atopowego zapalenia skóry.

Alicja Karney

Specjalista pediatra, Zastępca Dyrektora ds. klinicznych, Kierownik Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia i Izby Przyjęć, Instytut Matki i Dziecka

Ekspert radzi:

Alergeny roztoczy należą do alergenów wziewnych, które dostają się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Dlatego alergię na kurz można mieć przez cały rok, choć najbardziej uciążliwa bywa jesienią i zimą, gdy grzeją kaloryfery. Objawy alergii na roztocza, nasilające się zwłaszcza w nocy i rano, stosunkowo łatwo pomylić z objawami przeziębienia, bowiem najbardziej typowe dotyczą nosa i gardła. Alergeny roztoczy mogą nasilać zmiany skórne o typie atopowego zapalenia skory oraz objawy astmy oskrzelowej. Przy dłuższej wysokiej ekspozycji zdarzają się również takie objawy, jak senność, bóle głowy czy zmęczenie.

Jeśli chcesz się dowiedzieć, co zrobić, aby uniknąć problemów związanych z obecnością roztoczy w domu, zajrzyj tutaj.

Ugryzienie przez roztocza: czy to możliwe?

Można spotkać się z całkowicie mylnym przekonaniem, że alergię i związane z nią negatywne skutki zdrowotne wywołuje ugryzienie przez roztocza. Mało tego, niektórzy próbują dowiedzieć się, jak wygląda ugryzienie roztocza na skórze, nie zdając sobie najwyraźniej sprawy, że same roztocza są zbyt małe, żeby można je było dostrzec inaczej niż pod mikroskopem.

Prawda jest jednak taka, że roztocza nas nie gryzą – ich pożywienie jest stanowi jedynie martwy naskórek, który złuszcza się i oddziela od naszej skóry w ciągłym procesie odnowy komórkowej. Zaś zmiany na skórze nie powstają na skutek ugryzienia, ale stanowią jeden z objawów alergii na roztocza.

Autor

Alicja Karney

Specjalista pediatra, Zastępca Dyrektora ds. klinicznych, Kierownik Oddziału Hospitalizacji Jednego Dnia i Izby Przyjęć, Instytut Matki i Dziecka

Dofinansowanie UE
Informujemy, iż w celu realizacji usług dostępnych w naszym serwisie, optymalizacji jego treści oraz dostosowania serwisu do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies można kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Więcej informacji zawartych jest w polityce prywatności serwisu.
Akceptuję