Niemowlę łapie się za ucho: przyczyny, jak pomóc dziecku?

Gdy niemowlę ciągnie się za ucho, rodzice często zaczynają szukać przyczyny takiego zachowania. Czy łapanie się za ucho zawsze zwiastuje zapalenie ucha u dziecka? Czy należy się martwić, jeśli niemowlę ciągnie się za ucho przy zasypianiu?

Czasem dziecko nie tyle łapie za ucho, co wręcz drapie się po głowie i uszach – o czym mogą świadczyć u maluszka takie objawy? Zapraszamy do lektury artykułu, w którym pomagamy rodzicom zrozumieć, co robić, gdy zachowanie dziecka zaczyna nas niepokoić.

Niemowlę ciągnie się za ucho, więc na pewno ma zapalenie ucha: prawda, czy mit?

Kiedy niemowlę ciągnie się za ucho rodzice od razu zaczynają podejrzewać najgorsze, czyli infekcję ucha, w nomenklaturze medycznej określaną jako ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ). Przede wszystkim nie warto od razu wpadać w panikę, ale spokojnie obserwować, jak zachowuje się dziecko: czy łapie się za ucho często i jest przy tym nerwowe, płaczliwe?

Kluczowe jest także stwierdzenie, czy niemowlę ciągnie się za ucho i ma także inne objawy, które mogą wskazywać na OZUŚ, np.: gorączka, katar, kaszel, wymioty, biegunka, zmniejszenie apetytu i niechęć do zabawy, wyciek z ucha (wodnisty, ropny, a może podbarwiony krwią)?

Gdy niemowlę ciągnie się za ucho może w ten sposób manifestować dyskomfort i ból związany z zapaleniem ucha (zwykle jest to ból ostry, o nagłym początku), jednak u niektórych dzieci rozpoznane zapalenie ucha przebiega bez objawów bólowych.

Jeśli niemowlę ciągnie się za ucho i rodzice podejrzewają u maluszka OZUŚ, zawsze powinni skonsultować się z pediatrą. Łapanie się za ucho często nie jest jednak związane z ostrym zapaleniem ucha środkowego u dziecka.

Niemowlę ciągnie się za ucho: inne przyczyny 

Jakie mogą być inne przyczyny i jak możemy pomóc dziecku?

Ząbkowanie

W okresie wyrzynania się mleczaków, niemowlę może ciągnąć się za ucho – dlaczego? Dyskomfort związany z ząbkowaniem często daje się dziecku we znaki i ciągnąc za ucho, maluszek może próbować odwracać swoją uwagę od bolesnych dziąseł. W takich przypadkach rozdrażnione dziecko może także częściej drapać się po głowie i uszach. Dodatkowo, ból dziąseł, który często występuje przy ząbkowaniu, może promieniować m.in. w kierunku szyi czy ucha dziecka, przez co niemowlę niekiedy ciągnie się za ucho.

Ząbkowaniu zwykle towarzyszy także obfite ślinienie się i przekrwienie (zaczerwienienie) dziąseł. Ulgę mogą przynieść lekko schłodzone gryzaki, czy masaż dziąseł niemowlęcia przy pomocy specjalnej, silikonowej nakładki, którą rodzic zakłada na swój palec.

Refluks

Niemowlę może ciągnąć się za ucho także wtedy, gdy występuje u niego refluks żołądkowo-przełykowy. Ze względu na specyfikę anatomii ucha środkowego u dziecka, kwaśna treść z żołądka może podrażniać okolicę trąbki Eustachiusza i prowadzić do rozwoju stanu zapalnego.

Przekłute uszy u dziecka

Jeśli rodzice zdecydują się przekłuć dziecku uszy i założyć kolczyki, niemowlę może ciągnąć się za ucho, ponieważ odczuwa dyskomfort związany ze świeżą lub gojącą się raną. Czasami dziecko jest też ciekawe, czym jest ta nowa ,,rzecz” włożona w jego płatek ucha – wtedy niemowlę ciągnie się za ucho z czystej ciekawości.

Kluczowa jest właściwa pielęgnacja i higiena przekłutych uszu, oraz dobór bezpiecznych kolczyków (istnieje bowiem ryzyko wyjęcia, a następnie połknięcia kolczyka przez dziecko).

Odkrywanie własnego ciała

Niemowlę może ciągnąć się za ucho także dla zabawy i z chęci poznania swojego ciała, poprzez intensywny dotyk. Niektóre maluchy łapią się za ucho nawykowo, np. w momentach zaciekawienia czymś lub z nudów.

Dlaczego niemowlę ciągnie się za ucho przy zasypianiu, o czym to świadczy?

Niektóre dzieci ciągną się za ucho nie tylko przy zasypianiu ale również wtedy, gdy zaczynają robić się senne. Łapaniu się za ucho zwykle towarzyszy tarcie oczu, ziewanie i narastające rozdrażnienie dziecka. Takie objawy nie powinny martwić rodziców, ale skłonić ich do rozpoczęcia rytuału usypiania dziecka na drzemkę lub do snu nocnego. Dlaczego dziecko ciągnie się za ucho przy zasypianiu, kiedy leży już w łóżeczku?

Choć dorosłym może wydawać się to nietypowe, poprzez pociąganie za ucho, niektóre maluszki próbują wyciszyć się przed snem. Są dzieci, które przed zaśnięciem nakręcają sobie włosy na palce, inne lekko drapią rączką po powierzchni materaca, lub ,,skubią” przytulankę, a jeszcze inne dzieci ciągną się za ucho przy zasypianiu. W większości są to zupełnie nieszkodliwe nawyki, które zanikają samoistnie, w miarę rozwoju.

Dziecko drapie się po głowie i uszach: czy to może być objaw jakiejś choroby?

Jeśli dziecko nie tylko łapie się za ucho, ale wręcz drapie się po głowie i uszach, najważniejsza jest dalsza obserwacja maluszka. Czasem dzieci w ten sposób manifestują swoje zmęczenie lub zdenerwowanie, jednak u niektórych dzieci drapanie się po głowie i uszach może stanowić objaw alergii lub choroby.

Warto dokładnie przyjrzeć się kondycji skóry dziecka. Czy występują na niej jakiekolwiek zmiany np. krostki, plamki, miejsca mocno przesuszone?

Dziecko może drapać się po głowie i uszach m.in.:

• w przebiegu atopowego zapalenia skóry (AZS). Swędzące zmiany skórne występują także w innych lokalizacjach, zwykle m.in. w zgięciach stawowych (np. kolana, łokcie), na twarzy.
• z powodu alergii pokarmowej lub kontaktowej;
• z powodu nadkażeń bakteryjnych zmian skórnych, występujących w przebiegu łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS).

W przypadku zaobserwowania niepokojących zmian skórnych na ciele dziecka, nie warto szukać diagnozy w Internecie, ale od razu udać się z maluszkiem do pediatry – niekiedy wykwity skórne są bowiem objawem choroby zakaźnej np. różyczka, odra, ospa.